Salyangozlar, yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin Orthogastropoda sınıfında yer alan kabuklu kara canlılarıdır. Dünya üzerinde yaklaşık 43.100 salyangoz çeşidi vardır. Salyangozlar suyun ve nemin olduğu yerleri severler. Nemli bölgelerde bir kara salyangozu ile her zaman karşılaşabilirsiniz.

Salyangozlar yaşadıkları bölgelere göre üç farklı şekilde sınıflandırılırlar: Bunlar,  kara salyangozu, deniz salyangozu ve tatlısu salyangozlarıdır.  Bu yazımızda, daha çok karşılaşma fırsatı bulduğumuz kara salyangozlarının ilginç  özelliklerinden bahsedeceğiz.

Salyangozlar Hakkında Bilgiler

1- Salyangozlar Sağırdır: Salyangozlar duyamazlar çünkü kulakları ve kulak kanalları yoktur.

2- Salyangozların gözü antenlerindedir: Çoğu kara salyangozunun iki tane uzun anteni ve antenlerin uç kısımlarında gözleri vardır, altta kısa olan iki anteni ise koku almak ve etraftaki titreşimleri hissetmek için kullanırlar.

3- Salyangozlarım yaşam süresi bulunduğu ortama göre değişir: Salyangozların yaşam süreleri 3 ila 7 yıl arasındadır. Hatta bakılıp beslendikleri zaman yaşam süreleri 10-15 yıla kadar çıkabilir.

4- Salyangozlar Kış Uykusuna Yatar: Bazı salyangoz türleri yılın en soğuk aylarında kış uykusuna yatarlar. Salyangozlar bu uyku modu sırasında vücutlarını, kurumalarını engelleyen ince bir mukus tabaka ile kaplarlar.

5- Salyangozların çoğu çift cinsiyetlidir: Kara salyangozları türleri çoğunlukla ‘hermafrodit’dir, yani hem erkek hem de dişi üreme organlarına sahiptirler. Bununla birlikte, genellikle kendi başlarına yavru yapmazlar; başka herhangi bir salyangozla çiftleşmeleri gerekir.

6- Çiftleşme sonucunda her iki salyangoz da yumurtlayabilir:  Yavru yapacak olan salyangoz 100 ila 400 arası yumurta bırakabilirler. Ayda bir kez yumurtlayabildiklerinden yaşama şanslarını da yükseltmiş olurlar.

7- Salyangoz kabuğunun yapısında kalsiyum karbonat vardır: Salyangozlar büyüdükçe salyangozun kabuğu da büyür. Salyangozlar, kabuklarını sert tutmak için çok miktarlarda kalsiyum içeren gıdalar ile beslenmelidir. Kara salyangozlarının birçoğu otçuldur ama etçil salyangoz çeşitleri de vardır.

8- Salyangozları dişli dilleri vardır: Salyangozlarda radula ismi verilen dişli bir dil yapısı vardır. Bu dişler çok küçük olup yiyecekleri parçalamak ve öğütmek için kullanılır. Ortalama bir bahçe salyangozunun dili üzerinde sıralı halde yer alan 14.000’in üzerinde diş vardır.

9- Romantik salyangozlar: Bazı salyangoz türleri çiftleşme esnasında aşk oklarını kullanırlar. Yunan mitolojisindeki eros tanrısı gibi aşk okları kullanırlar. Çiftleşme esnasında erkek rolündeki salyangoz dişi rolündeki salyangoza bu kalsiyumdan oluşan aşk okları saplar. Amaç dişi salyangozun tekrar çiftleşmesini engelleyerek erkeğin kendi spermlerinin döllenmesini sağlamaktır. Ama bu aşk oklar dişi salyangoza zarar verir, yaşam sürelerini kısaltır ve hatta ölümlere bile yol açabilir.

10- Salyangozlar bir arada olmaktan mutluluk duyarlar: Salyangozlar sosyal canlılardır. Bazı bahçe salyangozları, hemen yanı başında başka bir yiyecek olsa bile bir diğer salyangozla aynı besin kaynağından yemeyi tercih eder. Ailece yemek yerler :)

11-En küçük kara salyangozu iğne deliğinden bile geçebilir: Yakın zamanda keşfedilen Angustopila dominikae türüne ait kabuklu minik salyangoz, 1 mm’den daha küçüktür (yaklaşık 0,8 mm) ve bu haliyle muhtemelen şimdiye kadar bulunan en küçük kara salyangozudur. Bu minik salyangoz bir iğne deliğinden geçebilir. 5 mm’den daha kısa salyangozlar mikrogastropod olarak adlandırılırlar.

12- Salyangozların birçok düşmanı vardır: Yılanlar, kirpiler, kınkanatlı bazı böcekler, ördekler, tavuklar ve kurbağalar başlıca düşmanlarıdır. Ama en büyük düşmanları tarım ilaçları kullanan ve doğayı tahrip eden insanlardır.

13- Salyangozların kol ve bacakları yoktur: Salyangozlar sümüksü vücutları ile dalgalanma yolu ile hareket ederler.

14- Dünyanın En Büyük Salyangozu: Bilinen en büyük salyangozlardan bir tanesi de Adıyaman’da bulundu. Adıyaman’da bulunan 65 milyon yıllık dev salyangoz fosili Adıyaman Müzesi sergi salonunda ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor. 2008 yılında Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesi Haydarlı bölgesinde bulunan salyangoz fosili 44 santim boyutundadır.