Günlük hayatımızda ya kendimizin yaptığı ya da çevremizde mutlaka yapan birinin olduğu bir hareket vardır: parmak çıtlatmak. Bu hareketi yapmayan kişi için çıkan ses rahatsız edici olsa da yapan kişi için oldukça rahatlatıcıdır. Peki parmaklarımız neden çıtlar?
Parmaklarımız neden çıtlar?
-Vücudumuzda parmaklarımız veya boynumuz gibi yerlerde oynar eklemler bulunur. Bu tip eklemlerde iki kemiğin birleştiği yerde eklem kapsülü bulunur. Bu eklem kapsülünde iki kemiğin birbirine sürtmesini engelleyen ve hareketi kolaylaştıran eklem sıvısı vardır.
-Eklem sıvısının içinde çözünmüş halde oksijen, nitrojen ve karbondioksit gazları, gaz kabarcıkları halinde bulunur.
-Parmaklarımızı çıtlatma esnasında yaptığımız hareket, eklem kapsülünün gerilmesine neden olur.
-Aniden gerilen eklem kapsülünün hacmi %15-20 arttığı için içindeki sıvının basıncı azalır ve sıvı içindeki gaz kabarcıkları patlamaya başlar.
-Bizim parmak çıtlatma olarak bildiğimiz olay budur ve çıkan ses de işte bu gaz kabarcıklarının patlamasıyla çıkan sestir.
-Gaz kabarcıkları patladığında bu gazlar eklem sıvısını terk etmiş olur ve o zaman da eklem sıvısı daha da genleşir ve eklemin hareket yeteneği artmış olur. Parmak çıtladığında etraftaki reseptörler de uyarılır. Kişinin parmak çıtlattığında rahatlama hissetmesi bundandır.
-Parmağımızı çıtlattıktan hemen sonra yeniden çıtlatmamız mümkün değildir. Çünkü eklem sıvısı içinde bulunan çözünmüş gazların oluşturduğu gaz kabarcıkları burayı terk etmiştir ve yeniden oluşması en az 20-25 dakika zaman alır.
Parmak çıtlatmak zararlı mıdır?
Parmak çıtlatmak çok zararlı bir alışkanlık olarak bilinir. Çıtlatılan parmaklarda bir süre sonra kireçlenme olacağı veya ellerde titremeye sebep olabileceği halk arasında yaygın bir düşüncedir. Ancak yapılan araştırmalar göstermiştir ki parmak çıtlatmak, dokuyu zedelemek dışında kireçlenmeye veya titremeye sebep olmamaktadır.
Ancak yine araştırmalar göstermiştir ki parmaklarını çıtlatanların kavrama güçleri, çıtlatmayanlara göre daha azdır. Bunun sebebi de parmak çıtlatmayı alışkanlık haline getirenlerde bir süre sonra eklem çevresindeki yumuşak dokular zarar görebilir, parmaklar şişebilir ve böylece elin kavrama gücü azalabilir.
Ellerde titremeye sebep olmadığı da araştırmalar sonucunda tespit edilmiştir. Yani parmak çıtlatan kişinin ellerindeki titreme, çıtlatmadan dolayı değil, nörolojik temelli bir sorun olabilir. Bunun için bir uzmana görünmekte fayda vardır.
Kısacası parmak çıtlatmak, bu esnada eklemleri yerinden çıkartmadığınız sürece sanıldığı kadar zararlı bir davranış değildir.