2. Abdülhamid Han’ı daha yakından tanımak isteyenlerin en büyük sıkıntısı doğru kaynak bulma sıkıntısıdır. Bazı kitaplar 2. Abdülhamid Han’ı karalama yoluna gitmişlerdir. Yahudilerin hiç sevmediği 2. Abdülhamid Han, ülkesine  hizmet etme cabasında olan çok değerli bir padişahtır. 2. Abdülhamid Han, anlatmak ile bitmeyen engin bir deniz gibidir. 2. Abdülhamid Han’ı kısaca anlatmak için sizlere bir makale hazırlamaya çalıştık. Sizlerde bu yazıya yorumlarınız ile katkıda bulunabilirsiniz.

II. Abdülhamid Han Hakkında

1– İleri görüşlü bir padişahtır. 2. Abdülhamid Han 1. Dünya Savaşı başlarında Enver Paşa’ya şöyle demişti: “Bizim bu savaşı kaybetmemizde Yahudilerin büyük rolü olacaktır. Almanlar çalışkan ve dinamik millet olsalar da dünya siyasetini bilmezler. Yahudilerden intikam almaya kalkacaklardır ve değişik ülkeler Almanya’ya saldıracak böylelikle ikinci Dünya Savaşı çıkacaktır. Kendilerine yapılanları çok fazla abartacak Yahudiler Filistin’de devlet kurmak için gereken desteği alacaklar. İşte 3. Dünya Savaşı da bunda gömülüdür.” demiştir.

2– Osmanlı imparatorluğunun en zor zamanlarında padişah olan II. Abdülhamid Han, Osmanlı imparatorluğunun yıkılışını 30 yıl geciktirebilmiştir. 31 Mart ayaklanması yüzünden tahtan inmek zorunda kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğu için çok daha zorlu günler başlamıştır.

3– Osmanlı padişahı 2. Abdülhamid’in usta bir marangoz olduğunu bilen çok azdır. Saraydaki masa ve sandalyeleri kendisinin yaptığı biliyor muydunuz?

4– Osmanlı İmparatorluğu en zor yıllarında, ekonomik ve siyasal kıskaç altındayken bile 2. Abdülhamit döneminde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Onun zamanında birçok demiryolları yapılmıştır. Çiftçilere destek gayesiyle Ziraat Bankası açılmıştır. Mekteb-i Hukuk-u Şahane adında hukuk fakültesi açılmıştır. Hukuk padişahın en önem verdiği konulardan biriydi. Bunun yanında halkın ihtiyaçlarını karşılamak için birçok çeşmeler yapılmış ve daha birçok alanda eserler yapılmıştır.

5– Şahsi mal varlığı oldukça iyi olan 2. Abdülhamid, Yunan Seferi sırasında hazinede yeteri kadar para olmadığı için şahsi servetinden masrafları karşılamıştır.

6– Yahudilerin Filistin bölgesinden toprak talep etmesi üzerine şu tarihi sözü söylemiştir. “Ben bir karış dahi olsa vatan toprağını satmam zira bu vatan bana değil milletime aittir. Milletim de bu toprakları ancak aldığı fiyata verir. Çünkü bu topraklar kanla alınmıştır, kanla verilir!” Yahudilerin 5 milyon altın teklifine rağmen Filistin’e yerleşmelerine izin vermemiştir. Sultan II.Abdülhamit tahtan indirildikten 8 yıl sonra Yahudiler bu emellerine kavuşmuşlardır.

7– Son derece temkinli ve tedbiri elde bırakmayan bir padişahtı. Tedbiri elden bırakmayan şüpheci bir yapısı vardı. Hatta bir sözünde “Beni evhamlı sanıyorlardı hayır! Ben sadece gafil değildim o kadar.” demiştir.

8– Dindar bir Osmanlı padişahıydı. Abdestsiz hiçbir devlet işine imza atmazdı. İnsanlara son derece saygılıydı. İsrafı sevmezdi, Lükse düşkün değildi. Hayatı boyunca ibadetlerini hiç aksatmamıştır. Kadere inanışı kuvvetliydi.

9– Osmanlı Devleti’nin en kritik bir devrinde otuz üç yıl hükümdarlık yapmıştır. (31 Ağustos 1876 – 27 Nisan 1909) Sultan Abdülhamid’in tahtan indirilmesinde büyük etkisi olan İttihat ve Terakki’nin lideri Enver Paşa memleketi terk ederken Talat Paşa’ya şu büyük itirafta bulunmuştu: “Sultan Abdülhamid’i hal etmekle hayatımızın en büyük hatasını işledik. Kendisini çok yanlış anlamışız”demiştir.

10– İyi bir devlet adamıydı. Doğuya karşı İslamcı ve batıya karşı ise dengeli bir politika izlemiştir.

11– Sultan II.Abdülhamit Han emperyalist devletlerin doğu bölgelerindeki amaçlarını anlamıştı. Osmanlı topraklarında petrol araması yaptırıp 65 yerde petrol bulunduğu tespit etmişti. Bunun üzerine Musul topraklarını şahsi parasıyla alıp sömürgecilerin eline geçmesine mani olmuştur.

12– Zor zamanda çok işler başaran bir padişahtı. İlk defa ülkede elektrik altyapısını kurdurdu. İlk otomobili getirmiştir. 5 bin km kara yolunu yaptırmıştır. Kudüs-Yafa, Ankara-İstanbul ve Hicaz demir yollarını yaptırmıştır.

13– İngilizlerin oyunu ve İttihatçıların tertibi ile “Din elden gidiyor!” gibi komik bir gerekçeyle Sultan II.Abdülhamit Han, 31 Mart isyanına maruz bırakılmıştır. 1895-1896 yıllarında Doğu Anadolu’da Ermeniler tarafından kurulması palanlanan devleti, Hamidiye Alayları ile bastırılmasını sağlamıştır. Bu sebeple Fransız tarihçi tarafından Kızıl Sultan diye isimlendirilmiştir. Bazıları ona Kızıl Sultan dese de aslında son derece merhametliydi. Kendisine suikast planları yapan insanları bile affeden ulu hakandır.

14– Eğitime çok önem veren bir padişahtı. Cami yaptırdığı her köyde birde ilkokul yaptırmıştır. Okuma yazma oranının 5 kat artmasını sağlamıştır, (1900 yılında ilkokul sayısı 29.130’u bulmuştu, sadece Anadolu’da 14 bin ilkokul vardı). Öğretmen yetiştirmek için 32 tane okul yaptırmıştır. İlkokulu zorunlu tutmuş (kız ve erkeklere), ilk kız okullarını açtırmış, 15 tane okulda karma eğitime ilk defa geçilmesini sağlamıştır.

15– Tüm dinlere saygılı bir padişahtı. Darülaceze yaptırıp içine sinagog, kilise ve cami inşa edilmesini sağlamıştır.

16– Sultan II.Abdülhamit Han, bir yüksek okul ve hatta bir lise diploması yoktu. Fakat hususi öğretmenlerle hayattan ve içinde yetiştiği büyük ve muhteşem hanedandan çok değerli bilgiler edinmişti.

17– Çok sakin ve gösterişten uzak bir halde yaşardı. Bir meseleye çözüm ararken, mütehassıslarını dinler, ancak onların fikirlerine esir olmazdı. Şehzade iken de akıllı, nazikti. İstanbul’a gelen seçkin Avrupalılar kendisini ziyaret etmek isterlerdi.

18– Hafızası pek kuvvetli idi. Zeki, çabuk kavrayışlı ve hazırcevap idi. Uzun ve derin bir düşünmeden, karşısındakinin görüşlerini iyice anlamadan ve devlet adamları ve ulemanın görüşünü almadan herhangi bir konu hakkında fikir beyan etmez ve hüküm vermezdi.

19– Özel hayatında olduğu gibi devlet idaresinde de israftan kaçınır, dengeli bir harcama siyaseti güderdi. Kendi alışverişini yapan ağalara tek tek aldıkları malların fiyatını sorardı. Sarayın mutfak harcamalarını bizzat kontrol ederdi. Bu yüzden “Pinti Hamid” suçlamalarına maruz kalmıştı. Devraldığı devlet borçlarının toplamı 4 milyar Frank’tı. İlk işi ise aşırı artmış saray masraflarını kısmak olmuştur.

20–  Gece geç vakte kadar düzenli ve sürekli olarak (günde 15-16 saat) çalışırdı. Öğleden sonraki vaktini ekseriya çok zengin olan kütüphanesinde okuyarak veya çalışarak geçirirdi. Vaktinin çoğunu kütüphanesinde kitap okuyarak geçirirdi.

21-Şatafatlı üniformalardan ve büyük merasimlerden nefret ederdi. Çoğunlukla yerli kumaştan yapılma elbiseleri tercih ederdi. Yeni elbise giyenlere yerli malı kullanmaya teşvik ederdi.

22– Zayıf ve atletik bir yapıya sahipti. Usta bir at binicisiydi. Kürek çeker ve yelken kullanırdı. Kılıç ve tabanca kullanmada çok yetenekliydi. Gençliğinden beri silah toplayıp bir silah koleksiyonu dahi yapmıştı.

23– Çocukları çok severdi. Çocuk hastanesi (Şişli Etfal Hastanesi) onun döneminde açılmıştır.

24– Kendisine “Allah’ın belası”diyen Namık Kemal’i Rodos ve Sakız adası valiliklerine atamış, parasını cebinden ödediği bir yerde kabir yaptırtmıştır.

25– Dünyanın ilk Dişçilik okulunu kurdurmuştur.

26–  21 Eylül 1842 tarihnde İstanbul’da doğmuştur. 10 Şubat 1918 (75 yaşında) tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.

27– Sultan Abdülhamid uzunca boylu, esmerce tenli, uzunca burunlu, ela gözlü, hafif kıvırcık sakallı idi.

28– Abdülhamid matbaa ve yayın işlerine çok meraklıydı. Modern matbaa makinelerini Türkiye’ye getirtip kaliteli divan eserleri bastırdı.

29– Sultan II.Abdülhamit Han’ın 20 tane çocuğu olmuştur.

Sultan II.Abdülhamit Han’ın Erkek çocukları:

-Mehmet Selim Efendi
-Ahmet Nuri Efendi
-Mehmed Abdülkadir Efendi
-Mehmed Burhaneddin Efendi
-Abdürrahim Hayri Efendi
-Ahmed Nureddin Efendi
-Mehmet Bedrettin Efendi
-Mehmet Abid Efendi

Sultan II.Abdülhamit Han’ın Kız çocukları:

-Ulviye Sultan
-Zekiye Sultan
-Naime Sultan
-Naile Sultan
-Şadiye Sultan
-Ayşe Sultan
-Refia Sultan
-Hatice Sultan (Bebekken ölmüştür.)
-Aliye Sultan (Bebekken ölmüştür.)
-Cemile Sultan (Bebekken ölmüştür.)
-Samiye Sultan
-Saliha Sultan
30– Bütün yurtta Telsiz İstasyonları kuruldu. Döneminde mum fabrikası, Hamidiye kağıt fabrikası, Kadıköy gazhanesi ve daha birçok tesis kurulmuştur.

Daha fazla bilgi için 2. Abdülhamid Han’ın Osmanlı Devletine Hizmetleri yazısına tıklayabilirsiniz.