Hinduizm dini çok kapsamlı bir dindir. Tek bir sayfayla burada anlatmamız imkansızdır. Bu yüzden Hinduizm dinini mümkün olduğunca kısa ve öz anlatmaya çalışacağız.

Hinduizm, aynı zamanda Sanatana Dharma ve Vaidika-Dharma diye de bilinir. Dünyanın en kapsamlı dinlerinden biridir. Özellikle Hindistan, Nepal ve Bangladeş’te yaygın bir dindir. Günümüzde yaklaşık 1 Milyar Hinduizm dinine inanan Hindu vardır. Hinduizm dini, Hristiyanlık ve İslam dininden sonra üçüncü en büyük dindir.

Kökeni, ismini de aldığı gibi, Hindistan’a dayanır. En eski dinlerden biri olan Hinduizm’in kökeni M.Ö 3000 yıllarına kadar dayanır. Hinduizm’in ana metinleri, Vedalar (en önemli sayılırlar), Upanişad, Mahabharata ve Ramayana’dır. Bu yazılar; ilahiler, büyüler, felsefeler, ritüeller, şiirler ve öyküleri içerirler. Hindular inançları için bunları temel alırlar. Hinduizm’de kullanılan diğer metinlere Brahmanalar, Sutralar ve Aranyakalar da dahildir.

Hinduizm, 330 milyon tanrıyı kabul eden çok tanrılı bir din olarak anlaşıldığı halde hepsinin üzerinde olan tek bir “tanrısı” da vardır ki bu da Brahma’dır. Brahma, evrenin bütününde gerçekliğin her kısmında var olduğuna inanılan varlıktır. Hinduizm mistik bir dindir. Bu dinde olan kişiyi iç varlığındaki gerçeği kişisel olarak tecrübe etmeye, sonunda insan ile Tanrı’nın bir olduğu şuurun zirvesine ulaşmaya teşvik eder. Hinduizm dininin belli bir kurucusu yoktur.

Hinduizm dininin mensupları, yaşam ve ölümün sürekli birbirini takip ettiğine, yani reenkarnasyona inanır. Din öğretmenleri “Guru”lardır. Teolojileri ve felsefeleri tamamen farklılık gösterse de Hindular birlikte dua eder ve birlikte kutlama yaparlar.

Hinduizm mensubu kişi, ateist, deist ya da nihilist (yokçu) olabilir. Önemli olan tek şey, bir inanç sisteminin Vedalar’ı kutsal olarak kabul edip etmediğidir. Eğer kabul ediyorsa Hindu’dur, etmiyorsa Hindu değildir.

Hinduizm’de en önemli ilke dharmadır. Dharma, insanların sosyal ve dini konumlarının gereği, davranış biçimlerinden dini uygulama tarzlarına kadar uzanan prensipler bütününe işaret eden bir kavramdır. En üstte bulunan Realite’ye tapar ve bütün insanların gerçeği fark edeceğini belirtir. Hinduizmin çoğu mezhebine göre ebedi bir cehennem ve lanetlenme diye bir şey yoktur. Yalnız, M.S. 1300 yıllarında Madhva’nın kurmuş olduğu Vaishnavism’in Dvaita inanışına göre ebedi lanetlenme olgusu vardır. Madhva ruhları 3’e bölmüştür.

Madhva Ruhları
-Mokşa’ya ulaşabilecek ruhlar (Mukti-yogyas).
-Sonsuza kadar doğum ölüm döngüsünde kalacak olan ruhlar (Nitya-samsarins).
-Sonsuza kadar lanetlenecek, acı çekecek ve sonsuz cehenneme gidecek olan ruhlar (Tamo-Yogyas).

Hindu yolunu sevgi, şiddetten kaçınma, iyi davranışlar ve doğruluk yasası tanımlar. Bütün karmalar temizlenene, Tanrı fark edilene kadar her varlık yeniden bedenlenir. Muhteşem kutsal tapınakların, Hindu evindeki huzur dolu dindarlığın, metafizik ve yoga bilimin önemi büyüktür.

Hinduizm’in kabul ettiği inançlar genel olarak şunlardır:

– Vedalar (Samhitalar, Brahmanalar, Aranyakalar ve Upanişadlar) Tanrı sözüdür, ileri seviye ruhsal varlıklar olan Rişi’lere vahiy yoluyla gelmiştir.
– Hem yaratıcı hem de yaratılışın kendisi olan ve pek çok şekilde tezahür edebilen, farklı şekillerde adlandırılan, her şeyi; bütün canlıları ve evreni kapsayan, bütün canlıların kalbinde “üst ruh” olarak var olan tek Tanrı.
– Evrenin sürekli bir, oluşum, muhafaza ve yok ediliş devrelerinden geçtiği, sonsuz olduğu.
– Karma/etki tepki yasası (Bütün canlıların yaptıkları, düşündükleri ve hissettikleriyle kendi kaderlerini yaratmaları).
– Reenkarnasyon inancı (Bütün canlıların, ruhsal evrimlerini tamamlayıp Mokşa’ya ulaşıncaya kadar yeniden bedenlendikleri).
– Bütün hayatın ve canlıların kutsal olduğu; saygıyı, sevgiyi hak ettikleri, zararsızlık(ahimsa) ilkesi.
– Sadece, tek bir dinin geçerli olmadığı, bütün dinlerin Tanrı’ya ulaşmada çeşitli yollar olarak kabul edilmeleri gerektiği.

Karma Çeşitleri

Hinduizm’e göre insanların yaşamlarında başlarına gelen kötülükler ve felaketlerin Tanrı ile ilgisi yoktur, Tanrı asla hiçbir şekilde kötülüğe ve felakete neden olmaz. Tanrı, fizik yasalarını ve doğa kanunlarını yaratması gibi, karma yasasını da var etmiştir, böylece kişi, kaderini kendisi yazmaktadır ancak “Sevgi” olan Tanrı, eğer derin bir şekilde istenirse insanların karmalarına iyi etkiye neden olacak bir biçimde müdahale edebilir. Hinduizm’de Karma, 3 çeşittir:

– Sanchita Karma
– Prarabdha Karma
– Kriyamana Karma

Prarabdha Karma, karmanın değiştirilemez kısmıdır, dolayısıyla bir “sonuç”tur ve yaşanmak, katlanılmak zorundadır. Ok atan bir kişinin attığı oka benzer; ok yaydan çıkmıştır ve okçunun, artık elden çıkan ve “kaderini yaşayacak” olan ok üzerinde yapabileceği bir şey yoktur. Tek yapacağı “Kriyamana Karma” yı yani mevcut durumunun karmasını en iyi şekilde yaratıp yeni okunu en iyi şekilde kullanmaktır.

Kişi bütün karmaları temizleninceye ve ruh evrimini tamamlayıncaya kadar doğum-ölüm döngüsünde (samsara) kalır. Artık öğrenilecek, geliştirilecek bir şey kalmayınca Mokşa adı verilen kurtuluşa ulaşılır ve artık yeniden doğuş… Samsara son bulur.

Kutsal inek ve vejetaryen beslenme

Budizm’deki vejetaryenliğe ve hayvanların şiddet uygulanarak öldürülüp avlanmalarına tepki olarak Ahimsa (şiddete karşı olma) mantığıyla, Hindular et ile beslenmez. Tabii ki bu durum Vedik zamanında farklıydı; çünkü o zamanki yaşam koşulları farklıydı. Bazı Hindu yazılarında sığır etinin, kurban eti olduğu zaman yenilebileceği yazar.

Hindular vejetaryenliği ahlaklı bir yaşam biçimi olarak görürler; onlara göre et bir katliam ürünü ve pistir. Brahmanların beklentisine uygun olarak, halkın her kesiminde vejetaryenlik vardır. Hinduların hemen hemen tümü sığır etini yemeyi tamamen reddeder. 2004 yılında yapılan nüfus sayımına göre, Hint halkının %25’i vejetaryendir. Hint mitolojisinde inek, çok farklı şekillerde konu edilmiştir. Tanrının bedenlendiğine inanılan Krişna bir taraftan, Govinda yani “inek çobanı” diğer taraftan, Gopala kısacası “ineklerin koruyucusu” olarak betimlenir. Onun eşi Radha ise Gopi, yani “çoban kız” ve ayrıca Tanrı Şiva’nın binek hayvanı boğa Nandi’dir.

Eski Hint kültürü de bizlere dört bin yıldan uzun bir süredir, ineklerin özel değerleri olduğunu göstermektedir. Buna rağmen Neolitik zamanlarda öküzler kurban edilip yenilmekteydi. Bu durumun ne zaman ve nasıl değiştiği hala netlik kazanmamıştır.

Kültür antropoloğu Marvin Harris, bu değişimi ve değişen ekonomik koşulların nedenlerini araştırmış ve devlet gelirleriyle nüfus yoğunluğunun yeterince öküz almaya yeterli olmadığını ve et ile beslenmek için gerekli besin kaynaklarının ulaşım hayvanı olarak kullanıldığını ortaya koymuştur. Bu koşullar, ineklerin kurban hayvanı olarak öldürülmemeleri konusunda kesin bir tabu oluşturmuştur ve inek eti günümüzde de hala yenmemektedir. İlginç olan ise, Brahmanların eski zamanlarda ayinlerinde sığırları kesip kurban etmeleri ve sonradan sığırların korunması için en katı kuralları yine onların koymalarıdır. Günümüzde ineklerin en mutlu yaşadığı ülke şüphesiz Hindistan’dır.