Hıdırellez’in anlamı: Rumi takvime göre Nisan ayının 23’ü, Miladi takvime göre ise Mayıs ayının 5. gününün gecesinden başlayıp, 6 Mayıs gününün sabahına kadar devam eden mevsimlik bayramdır. Hıdırılellez bayramı, ilk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve Doğu Akdeniz ülkelerinde yazın gelişi sevincini belli eden bir inanış olarak kutlanan, geleneksel kutlama şenliğidir. Türk İslam tarihinde bu anlamlı günde çeşitli gelenek ve adetler yerine getirilir. Peki yazın ilk günü sayılan 6 Mayıs gününe neden hıdırellez denilmektedir? Hızır (aleyhisselam), otsuz kuru bir yerde oturduğunda, o yer birdenbire yemyeşil olur. Bu nedenle Hıdırıllez, yaza girerken etrafın yeşermesini temsil eder. Ayrıca Hıdırıllez, Hızır ve İlyas’ın yer yüzünde buluştukları gün olduğu varsayılır. Bu nedenle birçok kişinin dilek dilediği bir gün olarak kutlanmaktadır.
Hıdırıllez kutlama mekanları: Kutlamalar genellikle yeşillik alanlar, su kenarları ve türbe yanlarında yapılır. Bu gibi bolluk, bereket, zenginlik alanlarına Hızır aleyhisselamın daha çok uğradığı düşünülür. Burada baharın taze bitkilerinin suyunu içme ve taze kuzu eti yeme adetleri vardır. Baharın ilk kuzu eti yenildiğinde sağlıklı olunacağına, etraftaki bitkiler toplanıp kaynatılıp içildiğinde ise hastalıklara şifa bulunacağına inanılır. Etraftan toplanan bitkiler kaynatılarak bu bitkilerin sularıyla 40 gün boyunca yıkanılırsa da gençleşip güzelleşileceğine inanılır.
Hıdırıllez gecesi neler yapılır: Hıdırıllez gecesi, Hızır aleyhisselamın uğradığı yerlere bereket, bolluk vereceği düşüncesiyle ambarların, para keselerinin ağızları açık bırakılır. Bu gece dilekler dilenir, dualar okunur. Hastalıklardan ve nazardan korunmak için ateş yakılıp üzerinden atlanır. Bu inanış ayrıca günahlardan arınmak içinde yapılır. Ev, araba, bağ, bahçe isteyen kimseler Hıdırıllez gecesi, gül ağacının altına dileklerinin küçük modellerini yaparak yada çizerek, Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. Evlenmek isteyen kızlar rüyalarında evleneceği kişiyi görmek için gül dalına maketten yaptıkları gelin modelini asarlar. Bekar kızların o gün bahtlarının açılacağı inancıyla, kağıda dileklerini yazdıktan sonra, kırmızı kurdeleye bağlayıp, gül dalına asarlar. Ardından o gecenin sabahı, daldan dilek kağıdı alınıp denize ya da ırmağa atılır. Böylelikle bir yıl boyunca dileklerinin yerine getirilmesini beklerler.
