Ekvator ve Dönenceler

Ekvator

Başlangıç paralelidir. Dünya’yı Kuzey ve Güney Yarım Küre olarak ikiye ayırır.

• Gece ve gündüz sürekli 12 saattir.
• Ekinoks tarihlerinde Güneş ışınlarını öğle vakti dik açıyla alır.

Dönenceler

Yerlerini Dünya’nın eksen eğikliği belirler. Ekvatorun kuzeyinden geçene Yengeç Dönencesi, güneyinden geçene Oğlak Dönencesi denir.

• Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği en son yerlerdir.
• Yengeç Dönencesine (21 Haziran) ve Oğlak Dönencesine (21 Aralık) yılda bir kere Güneş ışınları dik açıyla gelir.
• Yengeç ve Oğlak Dönencesinin arasında kalan yerlere yılda iki kez Güneş ışınları dik açıyla gelir.

Kutup Daireleri

Gece ve gündüz süresinin 24 saat yaşandığı son enlemlerdir.

Kutup Noktaları

6 ay gece, 6 ay gündüz yaşanır. Yer çekimi ivmesinin en fazla olduğu yerlerdir.

Gün Dönümleri (Solstis) Tarihleri

21 Haziran

• Güneş ışınları öğle vakti Yengeç Dönencesine dik olarak gelir.
• Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış başlangıcıdır.
• Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüz, Güney Yarım Küre’de en uzun gece yaşanır.
• Bu tarihten sonra KYK’de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar.

21 Aralık

• Güneş ışınları öğle vakti Oğlak dönencesine dik olarak gelir.
• Kuzey Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de yaz başlangıcıdır.
• Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz, Kuzey Yarım Küre’de en uzun gece yaşanır.
• Bu tarihten sonra KYK’de gecelert kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar.

Ekinoks (Gece – Gündüz Eşitliği) Tarihleri

Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a dik açıyla düşer. Ekvator’da öğle vakti aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktalarda Güneş aynı anda doğar ve batar.  Dünya’nın her yerinde gece-gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanır.

21 Mart

• KYK’de ilkbahar, GYK’de sonbahar mevsimi başlar.
• Bu tarihten sonra KYK’de gündüzler, gecelerden uzun olmaya başlar.

23 Eylül

• KYK’de sonbahar, GYK’de ilkbahar mevsimi başlar.
• Bu tarihten sonra KYK’de geceler, gündüzlerden uzun olmaya başlar.

*** Eksen Eğikliği, Mevsimlerin Oluşumu ve Dünya’nın Günlük ve Yıllık Hareketleri konusunda detaylı bilgi için Mevsimlerin Oluşumu yazımıza tıklayabilirsiniz.

Fen Bilgisi Öğretmeni: Seda Bahçeci