Meteor sözcüğü,” gökyüzünde olağanüstü olay” anlamındaki latince meteorondan gelir. Meteor, Güneş sistemindeki cisimlerin Dünya atmosferine düşmesiyle, yüksek hızlarda hava ile sürtünme sonucu akkor haline gelerek, halk arasında ‘yıldız kayması’ olarak bilinen olayların sorumlusudur. Bu olay tipik olarak atmosferin 80-110 km’leri arasında oluşur. Karanlık bir gecede bir saatlik zaman diliminde ortalama 8-10 meteor izlemek olasıdır. Bazı zamanlarda oluşan meteor yağmurları sırasında saatte 100’ün üzerinde meteor izlenebilir. Çok parlak meteorlara Ateş Topu adı verilir ve bunlardan bazıları yere ulaşabilirler.
Meteorlar, jeolojik tarih boyunca yer kabuğuna düşmüşler ve Dünya’yı etkilemişlerdir. Günümüzde yıkıcı etkileri ile kötü bir üne sahiptirler. Meteorlar, dünyanın oluşumu sırasında (yaklaşık 3.9 milyar yıl önce), henüz yerkürenin kabuğu yeni yeni katılaşmaya başlamışken, 20 milyon yıl süren yoğun ve şiddetli bir meteor yağmuru ile Dünya’yı bombardımana tutmuşlardır. Bu dönemde yerküre bir taraftan küresel bir cehenneme dönerken, diğer taraftan, bu meteorların içinde bulunan su molekülleri, Dünya’da yaşamın kaynağını oluşturan okyanusların oluşumunu sağlamıştır.
Dünya üzerinde herhangi bir canlı yaşamı yokken, bu meteor yağmuru sonrasında, bilinen en eski yaşam formları olan siyanobakteriler, okyanuslarda görülmeye başlanmıştır.
Tarih Boyunca Görülen En Büyük Meteor Çarpmaları
East Warburton Çarpışması: Dünyada en son keşfedilen meteor çarpmasıdır. Bu meteorun çarpma izi Avustralya’da bulunmaktadır. Bu büyük ize milyonlarca yıl önce, çok sayıda nükleer bombanın aynı anda infilakıyla eşdeğer büyüklükte bir patlamaya sebep olmuş olabilecek, 10 kilometre çapındaki bir gök taşının neden olduğu düşünülmektedir. Bugüne kadar bilinen en büyük etki alanına sahiptir. Bu gök taşı çarpma bölgesinde 400 kilometre genişliğinde bir alanı kaplamaktadır.
Vredfort Kubbesi: Güney Afrika’da yer alan ve 2 milyar yıllık yaşıyla en eski krateridir. Vredefort’un genişliği ise 160 kilometre civarındadır.
Chicxulub Krateri: Üçüncü sırada Kretase-Tersiyer yok oluşunu tetiklediğine inanılan meteorumuz var. Bu meteorun çarptığı alan 150 kilometrelik bir yeri kaplıyor. Meteor Dünya’ya çarptığında oluşan büyük patlamanın etkisiyle, Kretase dönemini sona erdirmiş ve dinozorlarla beraber tüm hayvan ve bitki türlerinin 2/3’ünü yok etmişti. Özellikle Dünya üzerinde tam 150 milyon yıl egemenlik kuran dinozorların çok büyük bir kısmı bu çarpışmadan sonra, çok kısa bir süre içinde Dünya üzerinden silinmiştir.
Sudbury Krateri: Kanada’da yer alan 130 kilometrelik Sudbury krateri en eski kraterlerden biridir. Kayalardan yapılma asteroitlere kıyasla, buzul bir kuyruklu yıldızın çarpmasıyla oluşan krater, 1,8 milyar yıl önce Dünya’ya çarpmış ve geride altın, çinko, bakır, nikel ve paladyum dahil birçok değerli maden bırakmıştır. Buradaki yatak günümüzde halen işletilmektedir.
