Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahılların proteini olan glutenin sebep olduğu en önemli hastalık çölyak hastalığıdır. Çölyak Hastalığı ince bağırsağın, GLUTEN adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjik hassasiyetidir. Buğday, Arpa, Çavdar ve Yulaf gibi tahıllar GLUTEN içerir. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve villus çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından sağlanır. Çölyak Hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar. Çölyak hastalığı, glütenin bağırsakta yaptığı tahribata bağlı olarak başta sindirim bozuklukları olmak üzere çok sayıda organ sisteminde hastalığa sebep olabiliyor. Toplumda çölyak hastalığı çok yaygın görülüyor. Ülkemizde her 200 kişiden biri çölyak hastası. Fakat bunların çok büyük bir kısmı da teşhisi konulmamış bir şekilde hastalıklı olarak hayatlarını sürdürüyor. Teşhisi konulmamış ya da yeterli tedavi görmemiş hastalarda erken ölüm oranı, olmayanlara göre 4 kat fazla bulunmuş. Bir araştırmaya göre, 1950 yılından itibaren çölyak hastalığı 5 misli artmış. Bu artışın birinci nedeni günümüzde yediğimiz buğdayın melezleştirme yolları ile glüten içeriğinin artmasıdır.

Çölyak Hastalığının Belirtileri ve Sebep Olduğu Hastalıklar

-Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik
-Yaşa göre kilo azlığı ve boy kısalığı
-Kas zayıflığı
-Kansızlık(demir tedavisine cevap vermeyen anemi)
-Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacı artması
-Nedeni belli olmayan nörolojik bozukluklar (ataksi, periferik mononörit, miyopati, miyelopati, mültipl skleroz)
-Kusma
-Sürekli yorgunluk hali
-İştahsızlık
-Ağız içinde oluşan aftlar ve tekrarlayan ağız yaraları
-Eklem iltihapları (artrit) ve eklem ağrıları (atralji)
-Sinirlilik
-Ciltte kaşıntılı döküntüler
-Diyabet
-Davranış bozuklukları ve depresyon
-Fibromiyalji
-Bağırsak lenfoması
-Yemek borusu kanseri
-Yutak kanseri
-Kısırlık
-Migren tarzı baş ağrısı

Bu hastalıkların birçoğu teşhissiz kaldığı için tedavi de edilemiyor. Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmektedir. Kan testleri ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır.

Çölyak Hastalığının Tedavisi

Çölyak hastalığının tek tedavisi GLUTENSİZ sıkı bir diyettir. Diyetin sıkı bir şekilde uygulanması ile düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal şeklini ve işlevini tekrar kazanmaktadır. Çok az miktarda alınan gluten bile bağısaklardaki tahribatın tekrarlamasına neden olur. Glutensiz sıkı bir diyetin uygulanması süresince Çölyak hastasının genellikle bir şikayeti olmaz.