Kullanım süresi dolmuş, uzaklaştırılması gereken maddelere atık denir. Atık maddeye kullanılmayan eşyalar, eskimiş giysiler, bitki atıkları, yemek atıkları, bozulmuş elektronik araçlar, metal kutular örnek verilebilir.
Hiç bir şekilde kullanılamayacak atıklara ise çöp denir. Çöpe yağlı kağıt, bitki atıkları, meyve atıkları örnek verilebilir.
Geri Dönüşüm Nedir?
Kullanım süresi dolmuş atık maddelerin çeşitli işlemlerden geçirilerek, yeni tüketim malzemelerine dönüştürülmesine geri dönüşüm denir. Geri dönüşüm ile atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki bileşikler fiziksel veya kimyasal yolla başka ürünlere veya enerjiye çevrilir. Geri dönüşüm, atılan ve kullanım dışı olan çöpün hammadde olarak kullanılıp yeniden üretime katılmasını sağlar. Bu nedenle de ham madde ve enerji tasarrufu sağlar. Cam, plastik, kağıt, metaller, atık yağlar, pil, beton geri dönüştürülebilir.
Geri Dönüşüm Aşamaları
Atıklarla baş edebilmek için en iyi çözüm, öncelikle daha az atık üretmeye çalışmak, daha sonra onları değerlendirmek için en uygun yolu bulmak ve onarıp yeniden ya da başka bir amaçla kullanmaktır.
Geri dönüşüm sürecinin birinci aşaması ise, kullanılmış ambalajların ve diğer değerlendirilebilir atıkların genel çöpten ayrı ve temiz bir şekilde toplanmasıdır. Çünkü bu ürünlerin geri dönüştürülebilmesi için kirlenmemiş olması gerekmektedir.
Daha sonra toplanan bu atıklar ayrıştırılır. Daha sonra da başka malzemelerin üretiminde veya enerji üretiminde kullanılır.
Katı atıkların büyük kısmını ambalaj atıkları oluşturmaktadır. Ambalaj atıklarına örnek olarak pet şişeler, cam şişeler, karton kutular, teneke kutular verilebilir.
Katı atık geri dönüşüm tesisleri açılması geri dönüşüm için gereklidir.
Geri Dönüşümde Ayrıştırmanın Önemi
Geri dönüşümde en önemli nokta, kaynağında ayırmadır. Kaynağında ayrılmayan atıklar kirlendikleri için artık geri dönüştürülemez hale gelmektedir. Bu nedenle yağlanmış kağıt, kirlenmiş plastik geri dönüştürülemez.
Bazı geri dönüşüm tesislerinde çöp içerisinde bulunan, geri dönüşüm maddelerinin ayırımı yapılmaktadır. Fakat bu oldukça zahmetli ve zor bir işlemdir. Bu nedenle geri dönüşümü yapılacak maddelerin kaynağında ayrılması şarttır.
Geri dönüşüm için ayrı ayrı kutuların yaygınlaşması gerekir. Çünkü çöpe atılan atık, artık geri dönüştürülemez.
Not: Geri dönüştürülmüş plastik ürünler gıda sanayiinde kullanılmamalıdır. Çünkü sağlık açısından zararlıdır.
Geri Dönüşümün Önemi
Bir alüminyum kutunun geri dönüşümü ile elde edilen enerji ile bir televizyon üç saat çalıştırılabilir.
Bir ton kağıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kesilmekten kurtulmaktadır.
Kâğıt, plastik, cam ve metallerle birlikte elektronik ürünlerden oluşan atıklar da geri kazandırılabilir. Bu maddelerin geri dönüşümü, normal yollarla üretilene göre daha az enerji ve hammadde gerektirir. Bu nedenle geri kazanılan her atık, çevre kirliliğinin önlenmesine de katkı sağlar.
Geri dönüşüm sayesinde; enerji tasarrufu sağlanarak küresel ısınma üzerindeki etki azalır, üretim sürecinde ortaya çıkan atıklar azalır, doğal kaynaklar korunur.
Kısacası;
* Doğal çevre korunur.
* Atık madde miktarı azalmış olur.
* Doğal kaynaklar israf olmaz.
* Enerji tasarrufu sağlanmış olur.
* Ülke ekonomisine katkı sağlar.
* Yeni iş imkanları oluşur.