Aynı eksen etrafında dönebilen, yarıçapları farklı iki silindirden oluşmuş basit makinelere çıkrık denir.  Kuyu çıkrığı, et kıyma makinesi, kahve değirmeni, el matkabı, otomobil direksiyonu, tornavida, kapı anahtarı ve bisiklet pedalı çıkrık düzeneğine örnek olan bazı basit makinelerdir.

Çıkrık düzeneğinin çalışma prensibi / mantığı çift araflı kaldıraçla aynıdır.

F x R = P x r   (Fare = Pire diye akılda tutulabilir.)

Kuvvet kolu > yük kolu ise kuvvetten kazanç sağlanır.

Çıkrıkta yükün yükselme miktarı olan h, yükün bağlı olduğu silindirin yarıçapı (r)ye ve bu silindirin çevresine; ayrıca dönme sayısı (n)ye bağlıdır.