Bir destek noktası etrafında dönebilen sağlam yapılı çubuktan oluşan düzeneğe kaldıraç denir.
Kaldıraçlarda kuvvetin destek noktasına olan uzaklığına kuvvet kolu, yükün destek noktasına olan uzaklığına da yük kolu denir. Yandaki şekilde kuvvet kolu ve yük kolu gösterilmiştir.
Daha önceki Basit Makineler yazımızda basit makinelerin genel özelliklerinden bahsetmiştik ve basit makinelerde işten kazanç ya da kayıp olmadığını söylemiştik.
Basit makinelerde yapılan iş değişmediğinden kaldıraçlar için şöyle bir denge yazabiliriz:
Kaldıraçlarda Giriş Kuvveti, Çıkış Kuvveti ve Kuvvet Kazancı
Kaldıraçlarda uygulanan kuvvete giriş kuvveti, kaldıracın çalışması sonucu ortaya çıkan kuvvete ise çıkış kuvveti denir.
Bir kaldıraçta çıkış kuvveti, giriş kuvvetinden büyükse bu durumda kuvvet kazancı oluşur. Yani bu, daha küçük kuvvetle daha büyük yük kaldırıldığı anlamına gelir.
*** Ayrıca kaldıraçta kuvvet desteğe uzakta ise yani kuvvet kolu uzunsa kuvvet kazancı oluşur. Ya da yük desteğe yakınsa yani yük kolu kısaysa kuvvet kazancı oluşur. Kuvvet kazancı yukarıdaki formülle hesaplanır.
Kaldıraçlar 2 çeşittir:
1) Çift Taraflı Kaldıraçlar ve 2) Tek Taraflı Kaldıraçlar
Kaldıraçlar ile İlgili Sorular ve Çözümleri
formülümüz; kuvvet x kuvvet kolu = yük x yük kolu
F x 3 = 300 x 2
3F = 600
F = 200 N
kuvvet x kuvvet kolu = yük x yük kolu
F x 4 = 200 x 7
4F = 1400
F = 350 N
kuvvet x kuvvet kolu = yük x yük kolu
F x 7 = 100 x 2 + 100 x 5
7F = 700 ise F= 100 N