CRP, karaciğer hücreleri tarafından üretilir. CRP testi, kandaki CRP (c-reaktif protein) seviyesini ölçen bir kan testidir. CRP proteini vücutta iltihabi bir durum olup olmadığını gösterir. Yapılan CRP testi vücutta iltihabi durumun varlığını belirler fakat iltihaplanmanın nerede olduğuna dair bilgi vermez. Özetle söylemek gerekirse; yüksek CRP seviyesi vücutta akut iltihabi bir reaksiyon veya bir enfeksiyon olduğunu gösterir. CRP seviyelerinin azalıp tekrar normal seviyesine dönmeye başlaması ise, iltihabi reaksiyonun veya enfeksiyonun azalmaya başladığını işaret eder.
Normal CRP Değeri
Ortalama sağlıklı bir insanda CRP seviyesi 4.9 mg/L’nin ya da 8.0 mg/dL’nin altında olması beklenir. Bu değerler laboratuvardan laboratuvara farklılık gösterebilir.
CRP Neden Yükselir
Vücutta iltihap olduğunda kandaki CRP seviyesi hemen yükselişe geçer. Kanda CRP yüksekliği birçok nedenle ortaya çıkabilir.
-Enfeksiyon durumlarında CRP yükselir.
-Romatizmal hastalıklar durumlarında CRP yükselir.
-İltihaplı bağırsak hastalığı durumlarında CRP yükselir.
-Eklem enfeksiyonu durumlarında CRP yükselir.
-Bazı bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalık durumlarında CRP yükselir.
-Pelvis enfeksiyonları durumlarında CRP yükselir.
-Koroner arter hastalığı ve kalp hastalıkları durumlarında CRP yükselir.
-Aşırı kilolu kişilerde CRP yükselebilir.
-Lupus gibi bağışıklık sisteminin hata ile sağlıklı vücut hücrelerine saldırdığı bazı hastalıklar
-Bakteriyel veya mantar enfeksiyonları durumlarında CRP yükselir.
-Ameliyatlardan sonra enfeksiyon gelişirse CRP yükselir.
-Kemik enfeksiyonları durumlarında CRP yükselir.
-Yanık durumlarında CRP yükselir.
-Bazı tür kanser durumlarında CRP yükselir. Özellikle göğüs, akciğer ve sindirim sisteminde ortaya çıkan kanserlerde CRP yükselebilir.
–Kötü huylu tümörlerde CRP yükselebilir.
-Sigara dumanına maruz kalmak
-Çok hareketsiz olmak
-Aşırı düzeyde duygusal veya fiziksel stres altında olmak
-Aşırı miktarda işlenmiş gıda tüketmek
Ayrıca Kalp ve damarlara ilişkin sorunlar CRP yüksekliğine neden olabilir. Kalp krizi veya damar içi pıhtı sonrası felç gibi ani gelişen bir sorunun varlığını gösterebilir veya buna neden olabilir. Bu yüzden hasta, yüksek CRP değeri normal değerine gelene kadar hekim tarafından kontrol altında tutulmalıdır.
Kalp hastalığında CRP
Özel metotlarla ölçülen bir CRP türevi de yüksek hassasiyete sahip (high sensitivity- ya da hs-CRP) C-reaktif proteindir. hs-CRP genellikle koroner arter hastalığı olan veya koroner arter hastalığından şüphelenilen kişilerde ölçülen bir değerdir.
Amerikan Kalp Derneği‘nin önerileri doğrultusunda hastaları hs-CRP seviyelerine göre koroner arter hastalığı riski açısından aşağıdaki şekilde derecelendirilmiştir.
-Litrede 1 miligramdan az olan hs-CRP: Düşük risk
-Litrede 1 – 3 miligram arası olan hs-CRP: Orta seviyeli risk
-Litrede 3 miligramdan fazla olan hs-CRP: Yüksek risk
-Litrede 10 miligramdan yüksek olan hs-CRP: Kalp krizi veya damar içi pıhtı sonrası felç gibi ani gelişen bir kalp sorunun varlığını gösterebilir veya buna neden olabilir.
CRP Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir
Yüksek CRP değeri genellikle vücuttaki enfeksiyon durumlarında görülür. Hekim kontrolünde uygun ilaç tedavileriyle CRP değerleri tekrar normal seviyelerine döndürülmeye çalışılır. Zayıf ve sağlıklı bireyler bu süreci daha hızlı atlatacaktır.
CRP Düşüklüğü
CRP değerinin düşük olması sağlıklı olduğunuzu ve vücudunuzda enfeksiyon olmadığını gösterir. Düşük kilolu ve sağlıklı bireylerde enfeksiyon olmadığı sürece CRP seviyesi düşük çıkar.
