Böbrekler idrar üretiminden sorumlu organlardır. Böbrekler sürekli kanın filtre edilmesini sağlarlar. Böbrekler kanı filtre ederken su, şeker, amino asitler, vitaminler ve diğer hayati maddelerin kan dolaşımına geri dönmesini sağlar. Bu sürekli filtrasyonun sonunda üre, ürik asit, kreatinin, hormon atıkları ve toksinler gibi atık maddelerin idrara geçip atılmasını sağlarlar. İdrar, içerisindeki urobilin isimli bir kimyasal sebebiyle sarı renktedir. Fazla su içtiğinizde seyreldiği için idrarınızın rengi açık sarı rengi alır. Çok terledikten veya uykudan uyandıktan sonra idrar rengi koyu sarı olur. İdrarın sarı rengi vücudun susuz kalması ile ilgilidir. Yediğiniz besinler de idrarın rengini ve kokusunu etkileyebilir.
İdrarın normal renginin dışında renk alması vücutta bir problemin göstergesi olabilir. Renk bir çok şeyin önemli bir göstergesi olabilir. İdrar testlerindeki renk değişimi altta yatan hastalık ve bozuklukların önemli bir göstergesi olabilir.
İdrar Renginin Anlamları
Parlak sarı renk idrar: Vitamin takviyeleri kullanım, özellikle suda çözünebilen riboflavin veya B2 vitamini içeren vitaminler idrar rengini parlak sarıya döndürür. Vitaminler ne kadar sağlıklı olsa da aşırı vitamin alımı yapılmamalıdır.
Açık sarı renk idrar: Çok açık renk idrar, aşırı sıvı tüketiminin işaretidir. Ancak hepatit veya karaciğer sirozu gibi herhangi bir karaciğer hastalığına da işaret edebilir. Diabetes insipidus veya diabetes mellitus’da da açık renk idrar görülebilmektedir. Bunun yanı sıra çok açık renk idrar hamilelik sırasında da görülür.
Koyu sarı renk idrar: Çok koyu renkli idrar vücudun susuz kaldığını gösterir. Ayrıca çok fazla laksatif alındığının ya da B vitamini kompleksleri içeren besin takviyeleri alındığının bir işareti olabilir. Bu durumda günlük su ihtiyacınızı karşılamanız gerekir. Günde 3 litre su tüketilmesi önerilmektedir.
Pembe – kırmızı renk idrar: Pancar, böğürtlen gibi besinler yendiğinde kırmızı veya pembe renk idrar görülmesi normaldir. Antibiyotikler ve laksatifler, idrarda kırmızı bir renk tonuna neden olabilen ilaçlardır. Burada dikkat etmemiz gereken ise, bu renk değişimin sebebinin idrarda kan varlığıdır. Bu kan idrar yolu enfeksiyonları, benign prostat hiperplazisi, iyi veya kötü huylu tümörlerin bir sonucu olabilir. Kırmızı idrar böbreklerde taş ve kist oluşumunun bir göstergesi de olabilir. Eğer yediğiniz yiyecek ve kullandığınız ilaçlara bağlı değilse kırmızı renk veya pembe renk idrar gördüğünüzde mutlaka bir hekime muayene olmanız gerekir.
Turuncu renk idrar: B kompleks vitaminleri ve havuç suyu da turuncu renkli idrardan sorumlu olabilir. Çoğu durumda susuzluk, idrarın aşırı konsantre edilmesine sebep olup turuncu gözükmesine sebep olabilir. Rifampin, doksorubisin, warfarin, kemoterapide kullanılan ilaçlar ve laksatifler gibi bazı ilaçların tüketimi de turuncu renk idrara sebep olabilir.
Mavi renkli idrar: Metilen mavisi içeren bazı ilaçlar haricinde boya içeren gıdalar veya tıbbi testlerde kullanılan boyalar mavi renk idrara sebep olabilir. Nadir durumlarda bu tür bir idrar, “mavi bebek bezi sendromu” olarak bilinen bir durumun belirtisi olabilir. Daha çok bebek bezinde mavi idrar olan bebeklerde görüldüğünden bu ismi almıştır.
Yeşil renkli idrar: Pseudomonas bakterilerinin neden olduğu idrar yolu enfeksiyonu olan kişilerde yeşil renkli idrar görülebilir. Boya içeren gıdalar veya tıbbi testlerde kullanılan boyalar yeşil renk idrara sebep olabilir.
Koyu mor renkli idrar: Çok seyrek gördüğümüz bir durum değildir. Porfiri sinir sistemini veya cildi etkileyen oldukça az görülen bir tıbbi durumdur. Porfirinler denilen vücut kimyasallarının salgılandığı genetik bir hastalıktır. Bu hastalığın pek çok belirtisinden biri de koyu mor renkli idrardır.
