Yenidoğan Sarılığı Nedir?

Yenidoğan bebeklerde sıklıkla gördüğümüz sarılık, bilirubin isimli maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşur. Bebeğinizde yenidoğan sarılığı teşhisi konduysa hemen telaşlanmanıza ve korkmanıza gerek yoktur. Çünkü bu problem yenidoğan bebeklerin %60’ında, erken doğan bebeklerin
ise %80’inde görülür. Bilirubin, cilde sarı renk veren bir maddedir. Bu maddenin seviyesi yüksek olduğu için cilt sarı görünümdedir.

Yenidoğan bebeklerde sarılığın erken tespiti ve takibi oldukça önemlidir. Sarılık çoğunlukla kendiliğinden geçtiği gibi, bazı durumlarda bilirubin yüksek seviyelere ulaştığı için beyin hasarına sebep olabilir. Bu yüzden sarılığı olan bebeklerin ilk 10 gün hekim tarafından takip edilmesi gerekir. Bebek doğduktan 10 gün sonra kan beyin bariyeri kapanarak bilirubin maddesinin kandan beyne geçme ihtimali minimum seviyeye düşer. Bu durum gerçekleştiğinde bilirubinin beyin için tehlike oluşturma ihtimali azalmaya başlar.

Yenidoğan Bebeğin Sarılık Olduğu Nasıl Tespit Edilir?

Doğumdan hemen sonraki yapılan muayenede bebeklerin gözünün beyaz bölümünde, burun ve yüz çevrelerinde görülen sarı renk sarılığın ilk belirtisidir. Kesin teşhis kandaki BUN (Bilirubin) miktarı ile konur. Kanda yükselen bilirubin seviyesi bebekte uyku yapar. Bebek emmek istemez, sadece uyumak ister. Bu durumda beslenmenin azalması sonucu bilirubin miktarı daha da yükselir. İşte bu kısır döngüden mutlaka çıkmak gerekir. Eğer bu kısır döngüden çıkılmazsa sorun daha da büyüyecektir. Bebek mutlaka beslenmelidir. Anne sütü alması sağlanmalıdır.

Kandaki bilirubin seviyesi çok yükselip beyni etkilemişse (kernikterus), o zaman bebek tiz sesle ağlamaya başlar, başını geriye doğru atar. Bu durum bebeğin havale geçirmesine sebep olabilir.

BUN (Bilirubin) Neden Yükselir?

1- Anne ve bebeğin kan grubu uygunsuzluğu sonucu Bilirubin yükselebilir. Annenin kan grubu Rh (-), bebeğin kan grubu Rh (+) olduğunda Rh uygunsuzluğu; annenin kan grubu O, bebeğin kan grubu A, B veya AB grubu olduğunda ise ABO uygunsuzluğu olmaktadır. Anne ve bebek arasındaki bu kan grubu uyumsuzluğu, annede bebeğin kan grubuna karşı antikor geliştirmesine sebep olabilir. Anne kanında oluşan bu antikorlar plasenta yoluyla bebeğe geçer ve bebeğin alyuvar hücrelerinin parçalanmasına yol açar. Bebeğin kanındaki alyuvarların parçalanması sonucunda açığa çıkan fazlaca bilirubin, bebekte sarılık sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

2- Erken doğmuş bebeklerde bilirubin yüksek çıkabilir.

3- Emme sorunu olan ve iyi beslenemeyen bebeklerde bilirubin yüksek çıkabilir. En sık görülen sebeptir.

Yenidoğan Sarılığı Nasıl Tedavi Edilir?

1-Fototerapi (Mavi-yeşil ışık terapisi) yöntemi: Yeni doğan bebeğin kilosuna ve prematüre olup olmamasına göre belli tedavi çizelgeleri vardır. Bu çizelgelere göre bilirubin belli bir seviyenin üstünde olduğu takdirde tedaviye başlanır. Bebeğiniz özel bir ışık kaynağı altına yerleştirilir. Mavi-yeşil spektrumda ışık kaynağı kullanılır. Bu ışık bilirubinin idrar ve dışkı yoluyla vücuttan atılmasını sağlar. Fototerapi yöntemi bebeğe hiçbir şekilde zarar vermez. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta bebeğin gözlerinin ışıktan zarar görmemesi için uygun bir şekilde kapatılmasıdır.
2-İntravenöz immunoglobulinler: Eğer sarılığın sebebi anne ve bebek arasındaki kan grubunun farklı olmasından kaynaklanıyorsa bu yöntem uygulanabilir. İntravenöz immunoglobulin uygulaması ile antikor düzeyi azaltılabilir ve kan değişimi riski azaltılabilir.
3-Kan değişimi: En istenilmeyen ama mecbur kalındığında uygulanması gereken bir yöntemdir. Ciddi sarılık durumlarında uygulanır. Bebeğin kanının değiştirilmesi yöntemidir.

4- Beslenme: Sarılığın en çok görülen sebeplerinden biridir. Bebek doğumdan sonra hemen beslenemezse sarılık gelişebilir. Bu yüzden bebeğin mutlaka anne sütü alması sağlanmalıdır.