Atom: Elementin tüm özelliklerini gösteren, fiziksel ve kimyasal olaylar sonucu bölünemeyen (ancak çekirdek tepkimeleri ile bölünebilir), maddenin en küçük yapı taşına atom denir.
Atom, içinde proton ve nötronun bulunduğu çekirdekten ve üzerinde elektronların hareket ettiği çekirdeğin etrafındaki enerji seviyelerinden oluşur. Atomun çekirdeğinde bulunan protonlar pozitif (+) yüklü, nötronlar nötr (yüksüz) ve enerji seviyelerindeki elektronlar negatif (-) yüklüdür.
Bir atomun atom numarası, kütle numarası, iyon yükü ve elektron sayısı aşağıdaki gibi gösterilir. Herhangi bir X atomu üzerinde;
Nötr bir atomda proton sayısı = elektron sayısı‘dır.
Elementler; metaller, ametaller ve soygazlar olarak gruplandırılır. (Bununla ilgili detaylı bilgi için Elementlerin Sınıflandırılması-Metaller, Ametaller, Yarı Metaller ve Soygazlar adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.)
İyon: Soygazların dışındaki elementler, kararlı olan soygaz elektron düzenine ulaşmak için elektron alış verişi yapar ya da ortaklaşa kullanırlar. Bu şekilde pozitif veya negatif yüklü atom ya da atom grupları oluşur. (+) yüklü (katyon) veya (-) yüklü (anyon) olan bu atom ya da atom gruplarına iyon denir.
iyon yükü = proton sayısı – elektron sayısı şeklinde hesaplanır.
Yüksüz bir atom iyon haline dönüşürken çekirdeğinde değişme olmaz ancak kimyasal özelliği değişir.
Elektron Dağılımı
Klasik elektron dağılımına göre, elektronlar çekirdek çevresindeki temel enerji düzeylerine belirli bir kurala göre yerleşirler. İlk dört enerji seviyesi için geçerli bu kurala göre her enerji seviyesinde en fazla 2n2 (2n kare- 2n üzeri 2) tane elektron bulunabilir.
Elementlerin Periyodik Tablodaki Yerinin Bulunması
Yukarıdaki gibi gösterilen bir atomun elektron diziliminde en dış katmandaki elektronlara değerlik elektronlar denir. Değerlik elektronlar periyodik cetvelde grup numarasını verir.
Bir atomun elektron dizilimindeki katman sayısı periyodik cetvelde periyot numarasını verir.
Örnekler:
Konu hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Maddenin Yapısı ve Özellikleri
Elementler ve Kullanım Alanları
Elementlerin Sınıflandırılması-Metaller, Ametaller, Yarı Metaller ve Soygazlar
Periyodik Tablo ve Özellikleri
Periyodik Cetvelin Özelliklerinin Değişimi
Kimyasal Bağ Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Bileşiklerin Adlandırılması ve Bileşiklerin Yapısındaki Atom Sayısının Bulunması
Asitler, Bazlar ve Tuzların Özellikleri