PLT bir kan testi parametresidir. Trombosit’in İngilizcedeki karşılığı olan “platelet” kelimesinden gelmektedir. PLT kan testine trombosit kan testi veya trombosit sayımı da denilmektedir. Trombositler kan pıhtılaşmasında görevlidirler. Tabak şeklinde olan kan hücreleridir. Trombositler, kemik iliğinde üretilerek kan akışına yavaş yavaş salınırlar. Bu hücrelerin yüzeyleri protein kaplıdır. Bu sayede birbirlerine ve kan damarlarının duvarlarına yapışabilmektedir. Bu özelliği sayesinde bir yaralanma esnasında kanın pıhtılaşmasını ve kan akışının durmasını sağlarlar. PLT testi sonucunun, pıhtılaşma sistemi ve hemostaz bozukluklarının değerlendirilmesinde önemli bir rolü vardır.
PLT Normal Değeri Nedir?
PLT normal değeri, bir mikrolitre kanda (mikrolitre, bir litrenin milyonda biri kadardır) 100-400 arasındadır. 100 ve altı PLT değerleri düşük olarak değerlendirilir. Özellikle 50 ve altı PLT değerleri kritik değerler olup mutlaka izlenmelidir.
PLT’nin yaşlara göre normal değerleri nelerdir?
0-3 yaş 130-400 K/mm3
4-5 yaş 180-500 K/mm3
6-12 yaş 160-500 K/mm3
13-15 yaş 170-400 K/mm3
15 yaş ve üstü 130-400 K/mm3
PLT Değeri Yüksekse Ne Gibi Sorunlar Ortaya Çıkar
PLT değerinin yüksek olması demek, kandaki trombosit seviyesinin yüksek olması demektir. Kandaki trombosit seviyesi çok yüksek olursa, damar içerisinde pıhtılaşabilir ve kan akışını durdurabilir. Bu durum, trombosit kaynaklı bir ölüme yol açabilir. PLT değeriniz yüksek çıkarsa mutlaka bir hekim tarafından kontrol edilmelidir. İlk test sonucundan 1-2 ay sonra test tekrarlanmalıdır. İkinci kez yapılan test sonucu da yüksek çıkarsa hekimler tarafından sebebi bulunarak tedavi edilmelidir.
PLT Neden Yükselir?
Kemik iliğinin çalışmasındaki bozukluk kanınızdaki trombosit sayısını arttırabilir, bu da PLT’nizin yüksek çıkmasına sebep olabilir. PLT’niz yüksek çıktığında doktorunuzun, bunun kemik iliğinin çalışmasından mı kaynaklı olduğunu yoksa başka bir rahatsızlığınıza tepki olarak mı trombosit sayısının yükseldiğini tespit etmesi gerekir. PLT yükselmesinin birçok sebebi olabilir. PLT değerinin yükselmesinin sebepleri olarak şunları söyleyebiliriz.
- Akut kanamalar ve yüksek oranlarda kan kaybı, PLT yükselmesine sebep olabilir.
- Alerjik reaksiyonlar, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Demir eksikliğinden kaynaklı anemi sonucu yükselebilir.
- Dalağın ameliyatla alınması sonucu yükselebilir.
- Kanser, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Kronik böbrek yetmezliği veya rahatsızlığı, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Pankreas iltihabı sonucu PLT değeri yükselebilir.
- Ağır travmalar, PLT değerinin yükselmesine sebep olabilir.
- Epinefrin, vinkristin gibi bazı ilaçlar PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Aşırı Egzersiz yapmak, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Çölyak hastalığı, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Kalp krizi, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Bazı enfeksiyonlar ve eklem iltihapları, PLT değerinin yükselmesine yol açabilir.
- Hemolitik anemi (Vücudunuzun ürettiğinden daha fazla kırmızı kan hücresini yok etmesidir) sonucu PLT değeri yükselebilir.