Obsesyon (Takıntı) Nedir?

Obsesyon, insanlar arasında saplantı veya takıntı olarak bilinen bir rahatsızlık durumudur. Kişinin elinde olmayarak yani istem dışı olarak yapma isteği dürtüsüyle insanı rahatsız eder. Halk arasında ”evham” olarak nitelendirilen takıntı hastalığı, tıp dilinde obsesif kompülsif bozukluk olarak adlandırılır. Beyindeki serotonin (mutluluk hormonu olarak da bilinir) adlı hormonun yeterli derecede salgılanmaması nedeniyle rahatsızlık ortaya çıkmaya başlar ve çevresel ve genetik faktörlerin de etkisiyle gelişir. Hastalar genelde aşırı sorumluluk sahibi olurlar ve en ufak bir aksamaya tahammül edemezler. Mükemmeliyetçilik duygusuyla her şeyin kusursuz ve zamanında olmasını isterler. Bu isteklerinin zamanında ve yerinde olmaması durumunda suçluluk duygusuna kapılırlar. Bunların sonucunda gerginlik, karamsarlık, kaygı ve endişe gibi bir takım  ruhsal bunalımlar yaşarlar. İnsanlarda o kadar ilginç takıntılar var ki “Yok artık!” dedirtecek kadar şaşırıyor insan. Bunlardan bazıları şunlardır.

Ablutomani (Yıkanma takıntısı): Bu tip insanlar elleriyle temas ettiği her şeyin pis ve mikroplu olduğu düşüncesiyle sürekli ellerini yıkarlar. İnsanlarla tokalaştıktan sonra, hemen o an lavaboya gidip ellerini yıkaması  gerektiği düşüncesine kapılırlar. Gittikleri mekanların kapı kollarına mecbur kalmadıkça dokunmazlar. Dokunduklarında mikrop bulaştı endişesiyle yıkama isteği duyarlar. Bu takıntıdan dolayı gün içinde 4-5 kez duş alan hastalar vardır.

Demonomani (Kötü ruhlar tarafından ele geçirildiğine inanma takıntısı): Günümüzde kötü ruhları konu alan birçok kitap ve korku filmi vardır. Bu tarz filmleri izleyen insanlar şeytana ve kötü ruhlara karşı korku yaşarlar. Sürekli düşündükleri için bilinçaltına yerleşir ve “Acaba şu an arkamda mı? Bu kapıyı açtığımda karşıma şeytan mı çıkacak?” gibi düşünce bozuklukları ortaya çıkar. Kötü ruhlar tarafından yönlendirildikleri düşüncesiyle ruhsal bunalıma girerler.

Trikotilomani ( Saç çekme takıntısı): Bu tip rahatsızlığı olan insanlar sürekli kendi canlarını acıtmak için, saç tellerini koparmaktan büyük haz alırlar. İstem dışı sürekli elleri oraya gider. Bu bazen saç dışında kaş, kirpik, ve sakallar gibi vücudundaki bir takım kılları çekme eyleminde bulunurlar. Bu bazen insanlarda o kadar belli olur ki bakıldığında zamanla kaşlarının yerine gelmemesinden, kirpiklerin tamamen dökülmesinden ve saçlarda kelliğe kadar giden görüntülerden fark edilebilir.

Temizlik Takıntısı: Erkeklerde fazla görünmez,  bayanlarda daha fazla görülür. Evlerinin sürekli pis olduğu düşüncesiyle ellerinden temizlik bezini hiç düşürmezler. Bu durum günlük yaşantıyı da etkilemektedir. Takıntı yüzünden eşi ve çocuklarıyla ilgilenemezler. Her yerin mikroplu ve kirli olduğu düşüncesiyle rahatsız olurlar. Dışarıdan gelen her şeyi dezenfekte etmeye çalışırlar. Sokaktan geldikten sonra üzerindeki kıyafetlerinin pis olduğu düşüncesiyle hepsini çıkarıp yıkama isteği duyarlar.

Simetri-düzen Takıntısı: Simetri takıntılı insanlar yaşadıkları ortamlarda her şeyin düzenli, aynı hizada olmasını isterler ve kesinlikle herhangi bir nesnenin eğri durmasına tahammülleri yoktur. Misafirlik, iş görüşmesi, nere olursa olsun; o an gözüne takılan duvardaki tablo, ayna, saat gibi nesneler eğri duruyorsa kalkıp onu düzeltme çabasına girerler. O an içsel dürtüleri baskın çıkar.

Aritmomani (Cisimleri sayma takıntısı): Bu genellikle çok sık rastlanan bir takıntıdır; insanların çoğunda vardır. Fayansları saymak, yolda yürürken kaldırım taşlarını saymak, çizgilere basmamaya dikkat etmek, bir vasıtada giderken kenardaki ağaçları saymak, apartmanlarda kaç kat olduğunu saymak gibi birtakım kendine hakim olamadığı sayı sayma takıntıları vardır.

Dinsel Takıntılar: Dini  içerikli obsesyonlar, özellikle dini inançları yoğun yaşayan insanlarda günah ya da yasak sayılan düşüncelerin sürekli beyni meşgul etmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Abdest ya da namazının bozulduğu düşüncesiyle tekrar tekrar abdest alma dürtüsü, farklında olmadan  günah işlediği düşüncesiyle sürekli tövbe etme gereği duyulması gibi takıntıları yoğun yaşayabilirler.

Obsesif Kompülsif Bozukluğun Tedavisi Var mı?

Tedavide etkili ilaçlar vardır; fakat bu tür ilaçları uzun süre kullanmak gerekebilir. İlaçlar düzenli bir şekilde içilmezse ya da bırakılırsa tekrardan bu rahatsızlar ortaya çıkacaktır. Bu yüzden ilaç tedavisi yanında bir psikologdan da destek alınmalıdır. Psikoloğun da yardımıyla hasta, kendine güveni artarak normal insanlar gibi yaşantısına devam edebilir.