Elementler, fiziksel ve kimyasal özellikler gösterirler. Bilim insanları elementler arasındaki ilişkileri bulmak için çeşitli çalışmalar yapmışlardır. Elementlerin üzerinde çalışmaları sonucu onları özelliklerine göre metaller, ametaller, yarı-metaller ve soygazlar olarak sınıflamışlardır. Bu sınıflamalarını da periyodik cetvel üzerinde göstermişlerdir. (Periyodik cetvelin özellikleri için Periyodik Tablo ve Özellikleri adlı yazımızı inceleyebilir ve daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.)
Metaller
– 1A Grubu (Hidrojen hariç), 2A Grubu, 3A Grubu (Bor hariç) ve 4A Grubundaki Kalay (Sn) ve Kurşun (Pb) metaldir. Ayrıca B Grubu Elementleri (Geçiş Metalleri) de metaldir.
– Yüzeyleri parlaktır.
– Isı ve elektriği iyi iletirler.
– Tel ve levha haline getirilebilirler.
– Civa hariç oda koşullarında katı halde bulunurlar.
– Bileşiklerinde yalnız pozitif (+) değerlik alırlar.
– Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar; alaşım adı verilen homojen karışımı oluştururlar.
– Ametallerle bileşik oluştururlar.
– Na, Mg, K, Fe, Al şeklinde atomik yapıdadırlar.
Alaşım nedir?
Alaşım, metal-metal homojen karışımlardır. Bazı alaşım örnekleri şunlardır:
Örnek:
Pirinç: Çinko + Bakır karışımı
Çelik: Demir + Karbon karışımı
Lehim: Kalay + Kurşun karışımı
Tunç: Kalay + Bakır karışımı
Bronz (Tunç): Bakırın önemli bir alaşımı. Önceleri bakır ve kalaydan meydana gelen bakır alaşımlarına bronz denilmekteydi. Bununla birlikte bronz terimi modern kullanımda bakırın bakır-nikel, bakır-berilyum ve bakır-çinko (pirinç) alaşımı dışındaki bütün alaşımları için kullanılmaktadır.
Bilezik: Altın + Bakır karışımı
Emaye
Ametaller
– 4A’daki Karbon atomu (C), 5A, 6A, 7A Grubu elementleri ametaldir. (Bu gruplarda var olan bazı yarı metal elementler aşağıda belirtilmiştir.)
– Yüzeyleri mattır.
– Isı ve elektrik akımını iletmezler (Grafit hariç).
– Tel ve levha haline getirilemezler, kırılgandırlar.
– Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunurlar.
– Bileşiklerinde hem pozitif (+) hem de negatif (-) değerlik alırlar (Flor hariç).
– Hem metallerle hem de kendi aralarında bileşik oluştururlar.
– Genellikle N2, O2, F2 gibi moleküler halde doğada bulunurlar.
– Hidrojen hariç periyodik cetvelin sağ tarafında bulunurlar.
Yarı Metaller
– Periyodik cetvelde metal ve ametalleri ayıran merdivenin her iki tarafında bulunurlar. 3A Grubundan başlayıp 8A Grubuna doğru çapraz giden kısım yarı-metaldir.
– Hem metallerin hem de ametallerin bazı özelliklerini gösterirler.
– Bazı fiziksel özellikleri bakımından metallere, kimyasal özellikleri bakımından ise ametallere benzerler.
– Yüzeyleri parlak ya da mat olabilir.
– Elektrik ve ısıyı metallerden az, ametallerden daha iyi iletirler.
– Kırılgan değildirler; tel ve levha haline getirilebilirler.
– Bor (B) – 3A grubu yarı metali,
Silisyum (Si), Germanyum (Ge) – 4A grubu yarı metali,
Arsenik (As), Antimon (Sb) – 5A grubu yarı metali,
Tellür (Te), Polonyum (Po) – 6A grubu yarı metalleridir.
Soygazlar
– 8A Grubu elementeri ise soygazlardır (asal gazlardır).
– Kendi aralarında ve başka elementlerle tepkimeye girmezler.
– Oda koşullarında tek atomlu gaz halinde bulunurlar.
– Kararlı haldedirler.
– Helyum hariç, en dış düzeylerinde 8 elektron bulunur.
– Son yörüngeleri her zaman doludur.
– Helyum, Neon, Argon, Kripton, Ksenon, Radon elementleri soygazdırlar.
Atom No Element Elektron sayısı/kabuk
2 Helyum 2
10 Neon 2, 8
18 Argon 2, 8, 8
36 Kripton 2, 8, 18, 8
54 Ksenon 2, 8, 18, 18, 8
86 Radon 2, 8, 18, 32, 18, 8
Konu hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Maddenin Yapısı ve Özellikleri
Elementler ve Kullanım Alanları
Elementlerin Periyodik Tablodaki Yerinin Bulunması
Periyodik Tablo ve Özellikleri
Periyodik Cetvelin Özelliklerinin Değişimi
Kimyasal Bağ Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Bileşiklerin Adlandırılması ve Bileşiklerin Yapısındaki Atom Sayısının Bulunması
Asitler, Bazlar ve Tuzların Özellikleri
