Nietzche, hakkında 28 dilde 4000’den fazla kitap yazılan ve her yıl da daha birçokları yazılmaya devam eden filozof, şair, besteci, filolog… Böyle Buyurdu Zerdüşt yapıtıyla tanınan Nietzsche, dindar bir ailenin tek oğludur. Papaz olmak için yola çıkan Nietzsche, 1865te Leipzig Üniversitesine geçerek felsefe yazıları yazmaya başlamıştır. 24 yaşında profesör olarak en genç profesör ünvanını almıştır. “Böyle Buyurdu Zerdüşt, İyi ve Kötünün Ötesinde, Putların Alacakaranlığı, Deccal, İyinin ve Kötünün Ötesinde, Ahlakın Soykütüğü” başlıca kitaplarıdır. “übermensch” yani “üstinsan” kavramının yaratıcısı olan Nietzsche, yokluğa adadıklarıyla nihilizmin babalarındandır denebilir. O, arayıcı ruhun denizlere açılışının simgesidir.
Alman yazar Kurt Tucholsky der ki “Bana neye ihtiyacın olduğunu söyle, sana hemen bir Nietzsche özdeyişi söyleyeyim.” Çünkü insana bunu dedirtecek kadar çok, her duruma uygun yaşanmışlığı ve buna dayalı şiirsel üsluplu bir özdeyişi vardır. Ama gerçekten de ‘işte bu cümle tam olarak beni anlatıyor’ dedirtir insana. İşte o özdeyişleri sizler çin derledik. Nietzche’nin her halet-i ruhiyeye hitap eden ve insana bir nevi yol gösteren özdeyişleri:
- Beni öldürmeyen her şey beni güçlendirir.
- Seni seviyorsam sana ne bundan?
- Ümit en son kötülüktür, çünkü işkenceyi uzatır.
- Bilgi ermişleri olmak elinizden gelmiyorsa, hiç değilse bilgi savaşçıları olun.
- Yele karşı tükürmekten sakınınız.
- Bana yalan söylemiş olman değil, artık sana inanmamam sarsıyor beni.
- Kendin alabileceğin bir hakkı, asla başkasının sana vermesine izin verme.
- Yaşamak için bir “Neden”i olan, her türlü “Nasıl”a dayanabilir.
- Neysen “o” ol!
- Ruh, hayatın bağrına saplanan hayattır.
- Acı der: “yıkıl!”
- İnançlar hakikat düşmanları olarak, yalanlardan daha tehlikelidir.
- Kendi alevlerinizde yanmaya hazır olmalısınız. Önce kül olmadan kendinizi nasıl yenileyebilirsiniz?
- Dünyanın en yüce tahtına da çıksanız, oturacağınız yer kendi kıçınızın üstüdür.
- Yiğitlik, en büyük korkunun ve en büyük ümidinin üstüne üstüne gitmektir.
- Uygarlık tarafından yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir uygarlık çağını yaşıyoruz.
- Ne denli yükselirsek, uçmak bilmeyenlere o denli küçük görünürüz.
- Kadını kadının içinde özgürlüğe kavuşturmalı!
- Uçurumları sevenin kanatları olmalı.
- Kendi savaşınızı açmalısınız, kendi düşüncelerinizin uğruna. Düşünceleriniz yenilse bile, dürüstlüğünüz zafer çığlıkları atmalıdır bunun için.
- Bizler arzu edilenden ziyade arzulamaya aşığız.
- Hayatı kaybetmenin kıyısına yaklaşanlar onu daha iyi tanırlar.
- Kişioğlu da ağaca benzer, ne denli yükseğe ve ışığa çıkmak isterse, o denli kök salar yere, aşağılara, karanlığa, deliliğe, kötülüğe.
- Acıların bölüşülmesi değil, sevinçlerin bölüşülmesidir dostluğu yaratan.
- En derin yaralarla başlar en derin gülücükler. En yüksek uçurumlardan düşerken öğrenirsin uçmayı. En derin denizlerde boğula boğula becerirsin tek bir nefesle yaşamayı.
- İnsan dostunu düşmanından daha zor affediyor.
- Güzeldir karşılıklı susmak Daha güzeli de gülüşmek.
- İyi olduğun için herkesin sana adil davranacağını beklemek; vejetaryen olduğun için, boğanın saldırmayacağını düşünmeye benzer.
- Ey ulu yıldız! Kendilerine ışık saçtıkların olmasaydı, saadetin nerde kalırdı!
- Zayıflar bizi kendi gücümüzden utanmaya zorladıkları için kazandılar.
- Gerçekten de hayatın anlamı olmasaydı, ve ben anlamsızı seçmek zorunda olsaydım, bence de en seçilesi anlamsızlık olurdu bu.
- Kadının nasıl bir nimet olduğunu tüm derinliği ile hissetmek gereklidir.
- Siz yükselmek isteyince yukarıya bakarsınız, bense aşağıya bakarım çünkü yükselmişim.
- Ancak öbür gündür benim olan. Kimileri öldükten sonra doğar.
- İnanç gerçeği bilmek istememektir.
- Yüksek dağda buz içinde gönüllü yaşamaktır felsefe. Şüphe değil, kesinliktir insanı deli eden…
- Bugüne dek varlığa karşı en büyük itiraz neydi? Tanrı…
- Kendini bilgiye adayan için yalnızca düşmanını sevmek yetmez; dostuna da kin duyabilmelidir.
- Tek bir şey olabilmek, tek bir şeye varabilmek için çok yerde, çok şey olmak; bu bendeki sağduyudur.
- Sanat hakikatten daha değerlidir.
- Nerede canlı bulduysam, orada güç iradesi buldum; hizmet edenlerin iradesinde bile efendi olma iradesi buldum.
- Bütün yargılayanların gözünden bir cellat bakar.
- Erdem uyumuşsa deha zinde kalkar.
- İnsanlar ışığın çevresinde toplaşırlar, daha iyi görmek için değil, daha iyi parıldamak için. Kişi, ışığını karartmayı da bilmelidir, böceklerden ve hayranlardan kurtulmak için.
- Beklemek ahlaksız kılar.
- Kanmışlıklar, doğruluğun yalanlardan daha tehlikeli düşmanları.
- Artık bana verecek mutluluğun kalmadı mı, ne çıkar! Acıların var daha.
- Bazı sırlar vardır yalnız dostlara anlatılacak. Bazı sırlar vardır dostlara bile anlatılmayacak. Bazı sırlar vardır kendimize bile açıklanmayacak.
- Kaybetmeyi göze alamayacak kadar az dostum var.
- Güçlü bir umut, yaşam için ortaya çıkmış herhangi bir tek gerçek mutluluktan çok daha büyük bir uyarıcıdır.
- En insani davranış, bir insanın utanılacak duruma düşmesini önlemektir.
- Severim gözü pekleri; ama yeterli değildir. Kılıç ustası olmak darbeyi kime vuracağını da bilmeli!
- Deha sahibi insan, en azından iki şeye daha sahip değilse, hiç çekilmez. Dünyayla barışık olmak, saflık…
- Nerededir güzellik? Tüm istemimle istemek zorunda olduğum yerdedir; sevmek ve yok olmak istediğim yerdedir, sadece bir imge olarak kalmasın diye.
- Bir şeyden hoşlanmaktan söz edilir; aslında doğrusu, bu şey aracılığıyla kendinden hoşlanmaktır.
- Yasaklanmış olana erişmektir amacımız. Felsefem bu parolayla bir gün üstün gelecek; çünkü şimdiye dek, kural olarak, yalnız doğruları yasakladılar!
- Sanki tüm hayatım boyunca yanlış melodiyle dans etmiş gibiyim.
- Yaşamı anlamaya başladığın andır durabilmek ayaküstünde.
- Sorun bu zaten, başkasıyla olmak, başkasının olmak değil. Kendi başına başkasıyla, başkasıyla kendin olmak…
- Bir insan, kirli düşüncelere sahip olduğu için utanmaz. Bir başkasının, o kirli düşüncesini bilme ihtimali utandırır.
- Kendi omuzuna tırman. Başka nasıl yükselebilirsin ki!
- Ey büyük yıldız! Aydınlattıkların olmasaydı nice olurdu mutluluğun.
- Derin olduğunu bilen kimse kolay anlaşılır olmaya çalışır, kalabalıkta derin görünmekten hoşlanan kimse ise anlaşılmaz olmaya çalışır. Kalabalık dibini göremediği her şeyi derin sanır çünkü!
- Birçok şeyi yarım yamalak bilmektense, hiç bilmemek daha iyidir! Başkalarının düşünceleriyle bilgelik etmektense, kendi hesabına delilik etmek daha iyidir!
- Benim sevdiğim insan, ruhu kendini harcayan, teşekkür beklemeyen ve geri vermeyendir. Çünkü o hep armağan eder ve kendini esirgemek istemez.
- İnsan sıkı tutmalı yüreğini; çünkü gitmesine izin verirse, çok geçmeden aklı da gider peşinden.
- İnsan ruhu yaptığı seçimlerle belirlenir. Özdeyişler hâlinde ve kanıyla yazan kimse okunmayı değil, ezberlenmeyi ister.
- Ve ceza, saldırgan için aynı zamanda bir hak ve şeref olmazsa, cezanız eksik olsun!
- Peki siz, dostlar, beğeni ve beğenme tartışılmaz mı diyorsunuz? Fakat bütün hayat beğeni ve beğenme üstüne bir tartışmadır!
- Sonraki işim düşünmek oldu. Kendimi onsuz düşünmek. Anlatabiliyor muyum?
