Tarih boyunca sürekli ismi değişen Ürgüp, şimdiki adını Cumhuriyetin ilk yıllarında aldı. Önceki isimleri ise Bizans Dönemi’nde Osiana (Assiana), Selçuklular’da Başhisar, Osmanlılarda ise Burgut idi.
Kapadokya’da gezmek için en iyi konaklama yerlerinden biri şüphesiz Ürgüp. Kapadokya deyince ilk akla gelen peri bacaları, yeraltı şehirleri, volkanik oluşumlar, birbirinden güzel kaya butik hoteller, Balon turları, Atv turları ve jeep safari turları akla gelir. İşte bunların hepsine de en yakın nokta Ürgüp ilçesidir. Bu yüzden konaklama için Ürgüp veya Ürgüp’e 8 km uzaklıktaki Göreme’yi seçmek en mantıklısı olacaktır.
Kapadokya’da gezilecek yerlerin çoğu kısmı Ürgüp ve çevresindedir. Kapadokya’da gezilecek yerlerin yüzde 60 -70 civarı Ürgüp ve 20 km çap civarındadır.
Kapadokya; Ürgüp, Göreme, Ortahisar, Avanos, Ihlara vadisi, Çavuşin, Derinkuyu, Kaymaklı ve Uçhisar gibi yerleşim yerlerinin hepsinin yer aldığı geniş bir coğrafyadır.
Ürgüp’te Gezilecek Yerler
Asmalı Konak: Mimarisiyle pek çok ziyaretçinin ilgisini çekmektedir. Asmalı konağın birbirinden güzel birçok odası bulunuyor. Ürgüp’te gezmeniz gereken yerlerden olan bu konakta dilerseniz konaklama hizmeti de alabilirsiniz. Devasa kayaçların hemen yanı başında inşa edilmiştir. Ürgüp’ün en eski yerleşim yerindedir.
Asmalı Konak daha önceden Ürgüp’ün köklü ailelerinden olan Kocatürk ailesine aitti. Sonrasında asmalı konak satıldı ve restore edildi. Bir zamanların ünlü dizisi Asmalı Konak dizisinin çekildiği mekan Dünya genelinde tanınan bir yer oldu.
Devrent Vadisi(Pembe Vadi, Hayal Vadisi): Ürgüp – Avanos arasında yer alan kalan Pembe Vadi ve hayal vadisi de denilen Devrent Vadisi, güneşin batışını izlemek için büyüleyici bir yerdir. Bu vadinin en dikkat çeken özelliği ise peribacalarının bir canlıya benzemesidir. Neredeyse buradaki her kaya oluşumunu bir canlıya benzetebilirsiniz. Kimileri bu peribacaları ve kaya oluşumlarını bir tavşana kimileri ise bir deveye benzetir. Sizin hayal gücünüze göre daha birçok ilginç manzara sizi bekliyor.
Bundan 50 milyon yıl önce Kapadokya kocaman bir iç denizmiş. Çevresindeki yanardağ patlamalarının yaydığı ısıyla deniz kurumuş ve yerini soğumuş lavların biçimlendirdiği yumuşak kayalarla dolu derin vadilere bırakmış. Esen sert rüzgarlar ile akan seller, bu lavları birbirinden ilginç peribacalarına dönüştürmüş. Devrent size Kapadokya’yı en güzel anlatacak olan rehberdir.
Devrent Vadisi ve Avanos arası 6,6 km, Ürgüp’e mesafesi ise 5,7 km. Göreme Açık Hava Müzesine ise 12 km uzaklıkta kalıyor.
Gomeda (Üzengi Vadisi): Ihlara Vadisi’ne benzeyen jeomorfolojik oluşumuyla ‘Küçük Ihlara’ diye de bilinir. Bu küçük vadinin içine hem cıvıl cıvıl bir doğa, hem hafiften ürküten bir esrar, hem de rengarenk kelebekler sığmış. Gomeda vadiye Ürgüp’ün 5 km. uzağındaki Mustafapaşa kasabasından gidiliyor. Gomeda vadisine gittiğinizde ilk göze çarpan, vadiye adını da veren Gomeda Harabeleri oluyor. Sonrasındaki 1,5 km’lik yürüyüş parkurunda ise vadiden süzülerek akan Bey Deresini görebilirsiniz. Özelliklr ilkbaharda burada bir yürüyüş planlamanızı tavsiye ederiz.
Vadiye giriş yaptığınızda karşınıza çıkan ilk kilise, kayalara oyulmuş Alakara Kilisesidir. Alakara kilisesinden yaklaşık 200 metre sonra ise Aziz Basilios Kilisesine varacaksınız. İkonaklast döneme ait fresklere sahip olan nadir kiliseler arasında bulunan Aziz Basilios, oldukça ilgi çeken bir güzelliğe sahiptir.
Keşlik Manastırı: Ürgüp ilçesi Cemil köyü çıkışında bulunan Keşlik Manastırı, erken Hristiyanlık dönemi manastırlardan biridir. Keşlik Manastırı Kapadokya bölgesindeki pek çok kilise ve manastır gibi tüf kayalar oyularak yapılmıştır. Mimarisi ve doğasıyla ziyaretçiyi büyüleyen Keşlik Manastırına ilçe merkezinden otobüslerle ulaşım sağlayabilirsiniz. Ürgüp’ten 8 kilometre uzaklıkta bulunan yerin çevresi ormanlarla kaplıdır. Ürgüp’ten yola çıktığınızda Cemil köyünü 2 km geçtiğinizde Keşlik manastırına kolaylıkla ulaşım sağlarsınız.
Dar geçitlerin yer aldığı manastırın büyüklüğü 250 metrekaredir. Manastır kompleksi içinde iki adet kilise, 1 adet Bezirhane( Izgın adı verilen bir ot türünün bezirhanede ezilip işlenmesinin ardından ottan çıkarılan yağın işlenmesi sonucunda bezir yağı elde edilirdi. Elde edilen yağlar, kiliseler, kaya oyma mekanlar ile yeraltı şehirlerinin, kandiller vasıtası ile aydınlatılmasında kullanılırdı), 1 adet şarap imalathanesi, 1 adet mutfak, 1 adet yemekhane, 1 adet okul, 1 adet toplantı salonu, 1 adet Ayazma (kutsal su kaynağı), keşiş ve rahiplerin kaldığı evler bulunmaktadır.
Kızılçukur Vadisi (Kızıl Vadi): Ürgüp’e 5 kilometre uzaklıkta yer alan Kızılçukur Vadisi’ni mutlaka ama mutlaka gezmelisiniz. Özellikle gün batımında harika fotoğraflar çekebilirsiniz. Burada adeta görsel şölen vardır. Onlarca peribacasının yer aldığı vadide kilise ve manastır gibi dini alanlar da bulunur. Tarih açısından da büyük bir öneme sahip vadi yılın her günü ziyarete açıktır. Ürgüp’te mutlaka gezilmesi ve görülmesi gereken yerlerden biridir. Kızılçukur vadisine giriş ücretlidir. Burada cafe ve restoranlar vardır. Kızılçukur Türkiye’nin en iyi yürüyüş parkurlarından biridir. Burada keyifli bir yürüyüş gerçekleştirebilirsiniz.
Kızılçukur yada diğer adı ile Kızıl vadi nerede yer alır: Kızılçukur Vadisi, Çavuşin Köyü ile Ortahisar arasında yer alır. Yaklaşık olarak 1,5 km uzunluğunda olan vadinin sahip olduğu kızıl renkteki tüf kayalar ile eşsiz manzara sizi masalsı bir boyutta karşılıyor.
Ürgüp’ten Nevşehir Ürgüp istikametine doğru giderken yol üstünde bulunan Üç Güzeller’i geçtikten yaklaşık 4 km sonra karşınıza çıkacak. Önünüze gelen kavşaktan sağa doğru döndüğünüzde önünüze çıkacak olan Kızıl Vadi zaten sizi içine çekecektir.
Mazı Yeraltı Şehri: Yeraltı şehirleriyle bilinen Ürgüp’ün en popüler yeraltı şehirlerinden biri de Mazı Yeraltı Şehridir. Antik adı “Mataza” olan Mazı köyü, Ürgüp’ün 18 km. güneyinde, Kaymaklı yeraltı şehrinin ise 10 km. doğusundadır. Geniş bir kayaç altında bulunan şehir, erken Roma dönemi eserlerinden.
1995 yılında bulunmuş ve koruma altına alınmış olan yeraltı şehrinin 8 katlı olduğu bilinirken en derin kademesi 20 – 30 metredir. İlçe merkezinin 17 kilometre uzaklığında bulunan alana otobüslerle ulaşım sağlayabilirsiniz. İçerisinde önemli nesnelerin bulunduğu alanda tahminlere göre 6 bin kişi yaşamıştır.
Mazı Yeraltı Şehri Giriş Ücreti: Kapadokya Mazı Yeraltı Şehri’ne 2022 yılı olarak giriş ücreti 12 tl. Eğer Müzekartınız varsa bir yıl içinde 2 kez, Plus Müzekart (Müzekart+) sahibiyseniz sınırsız ziyaret edebilirsiniz. İş Bankası kredi kartınızı da Müzekart yerine kullanabilirsiniz.
Ayrıca Kapadokya’da Derinkuyu Yeraltı Şehri, Kaymaklı Yeraltı Şehri, Özkonak Yeraltı Şehri, Gaziemir Yeraltı Şehri, Acıgöl Yeraltı Şehri de vardır.
Mazı Yeraltı Şehri için daha ayrıntılı bilgi için: Mazı Yeraltı Şehri linkine tıklayabilirsiniz.
Pancarlık Kilisesi ve Pancarlık Vadisi: Ürgüp İlçe merkezine 7 kilometre uzaklıkta yer alan Pancarlık Vadisi’ne gezi otobüsleriyle veya arabanız ile rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Pek çok yeraltı şehrinin bulunduğu vadi içerisinde peribacalarının da renklerini turuncu olarak görebilirsiniz. Geniş bir alanda yayılım gösteren vadinin içerisinde bir adet manastır ve Pancarlık Kilise yer almaktadır. Pancarlık Kilisesi ve vadisi eşsiz bir güzelliğe, muhteşem bir tarihi dokuya sahiptir.
Paşabağı Vadisi (Rahipler Vadisi): Kapadokya sınırları içerisinde bol bol peribacası görmek istiyorsanız Paşabağı Vadisi sizin için güzel bir yer olacaktır. Paşabağ Vadisi, aynı zamanda Rahipler Vadisi ya da Keşişler Vadisi olarak da bilinir. Çünkü, zamanında bu vadi keşişlerin inzivaya çekildiği bir bölgeymiş. Hal böyle olunca dünyadaki yaşamdan uzak olarak yaşayan keşişler, peribacalarının kolay şekillenme özelliğini kullanarak taşları oymaya ve yaşam alanları oluşturmaya başlamış. Dış dünyadan soyutlanmak amacıyla daha çok iç taraflara yapılan odalar arasında mutfaklar, duvarlarında freskler bulunan şapeller de bulunuyor. Oldukça küçük yapılar ama dönemine göre her biri yaşanabilir ölçüde ve güzellikte.
Paşabağa Nasıl Gidilir: Paşabağ Vadisi’ne gitmek için iki seçenek vardır. İlki, Avanos –Çavuşin yolundan Avanos tarafından geldiğinizde sol tarafta yer alan Zelve kısmından sapmanız sonucunda sizi Çavuşine gelmeden bu eşsiz vadiye ulaştırırken ikincisi ise, Avanos- Ürgüp yolundan gelmektir. Ürgüp ve Paşabağ arası 11 km.
Üç Güzeller Peri bacaları: İki büyük ve bir küçük peribacanın olduğu üçgüzeller Ürgüp’ün adeta simgesi olmuştur. Kapadokya’ya gezmek için gelen herkesin mutlaka burada bir fotoğraf çekimi vardır. Güzel manzarası eşliğinde burada bulunan hediyelik eşya yerlerini de gezebilirsiniz.
Unesco Dünya Mirasları arasında yer alan Kapadokya’da en çok fotoğraf çekilen yer Üç Güzeller Peribacalarıdır. Üç güzeller Kapadokya’nın simgesidir.
Üç Güzeller’e nasıl gidilir: Ürgüp şehir merkezinden Nevşehir’e giderken araba ile 3 dakika mesafededir. Zaten yolda kalabalığı görünce Üç Güzellere geldiğinizi rahatlıkla anlayabilirsiniz.
Ürgüp Şehir Hamamı: İlgi çekici mimariye sahip Ürgüp Şehir Hamamı, Ürgüp çarşı merkezinde yer alır. Erkekler ve kadınlar için farklı alanların bulunduğu hamamın kapasitesi yaklaşık 100 kişidir ve oldukça büyük bir hamamdır. Günün yorgunluğunu atabileceğiniz hamamda duş yapabilirsiniz.
Ürgüp Hamamı Adres: Yeni Cami, İstiklal Cd. No:18, 50350 Ürgüp/Nevşehir
Ürgüp Müzesi: İlçe merkezinde bulunan müze pek çok tarihi, dini ve kültürel parçayı içerisinde bulundurmaktadır. Ürgüp müzesinde Osmanlı’dan kalmış savaş aletleri ile Hristiyan yerlilerden kalmış dini eşyaları görebilirsiniz. Ürgüp müzesi yapı olarak küçük bir müzedir ama müze içerisinde farklı medeniyetlerden günümüze kadar korunmuş olan kültürel parçaları ücretsiz gezebilirsiniz.
Temenni Tepesi: Ürgüp’e geldiyseniz ve bölgeye şöyle yukardan bir bakayım diyorsanız mutlaka Temenni tepesine çıkmalısınız. İlçenin tamamını görebileceğiniz bu tepeden harika fotoğraflar çekebilirsiniz. Tepe içerisinde bir adet küçük cami ve tarih, din kitapların yer aldığı mini bir kütüphane vardır. Buraya kadar geldiyseniz ve tarihe de meraklıysanız, 3. Alaeddin Keykubat’a ait olduğu söylenen mezarı da görmek isteyebilirsiniz. Ayrıca şahane şehir manzarasına karşı bir çay içip soluklanabilirsiniz. İlçe merkezine 1 kilometre uzaklıkta bulunan tepenin herhangi bir giriş ücreti bulunmuyor.
Turasan Wine House: Ürgüp denilince ilk akla gelen şeylerden bir tanesi de Ürgüp Şarabıdır. Kapadokya bölgesinin önemli simgelerinden olan şarapları Ürgüp’e geldiğinizde mutlaka denemelisiniz. İlçenin en büyük şarap mekanı olarak bilinen Turasan Wine House içerisinde hem birbirinden farklı yüzlerce şarabı deneyebilir hem de yapımını görebilirsiniz. İç mekanıyla birlikte dış mekanı da beğenilen alanda Kapadokya vadilerine karşı şarap deneyimi yaşayabilirsiniz.
Zelve Vadisi: Kapadokya’nın her yeri ayrı bir güzellik. Zelve güzelliği kadar tarihi de önemli. Zelve özellikle 9. ve 13. yüzyılda Hristiyanların önemli yerleşim ve dini merkezlerinden biri olmuştur. Zelve aynı zamanda rahiplere ilk dini seminerlerin yapıldığı yerdir.
Söylenenlere göre bölgede Hristiyanlık ilk olarak bu bölgede yayılmaya başlamıştır. Burada birçok manastır, kilise ve yerleşim yeri bulunur. Hristiyanlık döneminin ardından Zelve Vadisi 1950li yıllara kadar köy olarak kullanılmıştır. 1950’li yıllarda insanlar bir süre kaya evler içerisinde yaşamış ancak sonrasında vadiye 2 km uzaklıkta yer alan Zelve Köyü’ne taşınmıştır.
Zelve açık hava müzesi, Avanos ilçesinin 5-6 km güneyinde konumlanmış durumdadır ve Paşabağları’na da 1 km uzaklıktadır. Ürgüp’e ise 10,5 km mesafede yer almaktadır.
