1- Göktürk Alfabesi (Orhun Alfabesi): 38 harften oluşan bu alfabe Kutluk devletinde kullanılmıştır. Günümüzde Moğolistan sınırları içerisinde bulunan Orhun’da bulunmuş olan Göktürk alfabesi, Türkler tarafından kullanılmış ve düzenlenmiştir. Bu alfabeyi Hunlar, Göktürkler ve Türk kavimler kullanmış ve geliştirmiştir.
Bu 38 harften 4’ü sesli olup, 8 sesi karşılar, geri kalan harfler ise sessiz harf statüsündedir. İlginç olan ise; ok, ko, uk, ku, ük, kü, nç, nd, gibi heceler kendine has harflerle gösterilir. Sağdan sola doğru yazılır. Göktürk Alfabesi (Orhun Yazıtları), Türk dili ve edebiyatı, Türk tarihi, Türk sanatı ve Türk töresi hakkında önemli bilgiler verir. Türk ve Türkçe adı, tarihte ilk kez Göktürkler dönemine ait bu yazıtlarda geçer. Türk dili, kültürü ve tarihinin en önemli anıtlarıdır. Yolluğ Tigin, Kül Tigin yazıtını 20 günde, Bilge Kağan ise yazıtını da 30 günde yazmış.
2- Uygur Alfabesi: Göktürk devletinden sonra kurulan Uygurlar tarafından kullanılmıştır. Uygur Alfabesi, kökeni süryani alfabesine dayanan soğd alfabesi temel alınarak oluşturulmuş bir alfabedir. Eski Uygur alfabesinde harf sayısı 18’tir. Bu 18 harfin 3’ü ünlü, 15’i ünsüz harftir. Sağdan sola doğru yazılır. Z hariç tüm harfler bitiştirilir. Uygur yazısının katiplerine, bakşı, bakşıgeri veya serbahşı adı verilmektedir. Bugün kullanılan Uygurcada 8 adet ünlü harf (a, e, é, i, o, u, ö, ü) ve 24 adet ünsüz harf (b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, ñ, p, q, r, s, ş, t, v, x, y, z) olmak üzere toplam 32 harf bulunmaktadır.
3- Arap-İslam Alfabesi: Türklerin İslamiyeti kabulünden sonra Arap alfabesi ön plana çıkmış ve yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Arap alfabesi 28 harftir ancak Türklerin kullandıkları 31 ile 36 harften meydana gelmektedir. Bu alfabeyi İslamiyet’e giriş sonrası Karahanlılar, Gazneliler, Tolunoğulları, İhşitler, Selçuklular ve Osmanlılar kullanmıştır. Bu alfabe ile Türk İslam tarihinde birçok eser verilmiştir. Sağdan sola yazılır.
4- Kiril Alfabesi: Kiril alfabesinin ismi, 9.yüzyılda Moravya’da Slav dili ve dini konular üzerine önemli çalışmalar yapan Kiril ve kardeşi Metodius’tan gelmektedir. 38 harftir. 11’i sesli, geri kalan harfler ise sessiz harftir. Soldan sağa doğru yazılır. Ruslar sınırları içinde bulunan Türklere bütünlüklerini bozmak amacıyla tek bir alfabe yasağı koyarak farklı semboller ve şekillerle dolu alfabeler koymuştur. Günümüzde bazı Orta Asya Türk Cumhuriyetleri tarafından kullanılmaktadır.
5- İbrani Alfabesi: Hazar Türkleri tarafından kullanılmıştır.
6- Latin alfabesi: 1925 yılında ilk olarak Azeri Türkleri tarafında kullanılmıştır. Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra 1 Kasım 1928 tarihinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti kullanmıştır. 29 harften oluşur. 8 sesli harf bulunur geri kalan harfler ise sessiz harftir. Türkiye ve Avrupa Türkleri tarafından kullanılan bu alfabe diğer kullanılan alfabelere öğrenilmesi daha kolaydır.
