Sıvı Basıncını Etkileyen Değişkenler

Sıvılar ağırlıklarından dolayı bulundukları kabın tabanına ve temas ettikleri yan yüzeylerine basınç uygular. Sıvıların ağırlıkları nedeniyle bir noktaya uyguladığı dik kuvvete sıvı basıncı denir.

Sıvı basıncı şu faktörlere bağlıdır:

1. Sıvının Yüksekliği (h): Sıvı basıncı, sıvının derinliğine (h) bağlıdır. Sıvının derinliği arttıkça sıvı basncı artar. Sıvı basıncı ile sıvının derinliği doğru orantılıdır.

Yandaki resimdeki gibi bir kaba A, B, C delikleri açılmış ve bu deliklerden fışkıran sıvının uzaklıkları araştırılmıştır. En derindeki delikten en uzağa su fışkırırken, en üstteki deliten en az uzaklığa su fışkırmaktadır.

Buna göre;
deliklerin derinlik sıralaması hc> hb> hc ve
sıvıların fışkırma uzaklıkları Xc> Xb> Xa olduğundan
A, B ve C seviyelerindeki sıvı basınçları Pc> Pb> Pa olur.

2. Sıvının Yoğunluğu (d): Sıvı basıncı, sıvının yoğunluğuna (d) bağlıdır. Sıvının yoğunluğu arttıkça sıvı basncı artar. Sıvı basıncı ile sıvının yoğunluğu doğru orantılıdır.

Yandaki resimde özdeş kaplara d ve 2d özkütleli A ve B sıvılarından aynı yükseklikte doldurduğumuzda aynı seviyedeki deliklerden B sıvısının A sıvısından daha uzağa fışkırdığını görürüz.

Buna göre;

sıvıların yoğunlukları db > da olduğundan

sıvıların fışkırma uzaklıkları Xb> Xa ve

sıvı basınçları Pb> Pa olur.

3. Yerçekimi ivmesi (g): Sıvının basıncı, sıvının o noktaya uyguladığı dik keuvvetten yani ağırlığından dolayı oluşur. Ağırlık da kütleye etki eden yerçekimi kuvveti olduğu için basınç, ortamın yerçekim ivmesine doğru orantılı olarak bağlıdır.

Bu bilgiler ışığında;

Psıvı; h ile, dsıvı ile ve g ile doğru orantılı olduğundan;

Ps=h.ds.g formülü ortaya çıkar.

Örnek:

Sıvı Basıncının Zamana Bağlı Grafikleri

Sıvı basıncı, yükseklikle doğru orantılı olduğu için sıvının yüksekliğinin zamana bağlı grafiği aynı zamanda basıncın zamana bağlı grafiğini vermektedir.